Zeka ve hafıza dahil olmak üzere bilişsel yeteneklerdeki cinsiyet farklılıklarını açıklayalim.
Cinsiyet farklılıklarına ilişkin bilimsel kanıt, beklediğinizden daha az yaygın olsa da, cinsiyetler arasında bazi kesin farklılıklar vardır. Kadınların ortalama yaşam süresi daha uzundur ve erkekler daha yüksek bazal metabolizma hızına sahip olma eğilimindedir. Peki ya zeka ya da hafızadaki cinsiyet farklılıkları? Bilişsel yeteneklerdeki erkek ve kadın farklılıklarına ilişkin çalışmalar, diğer fiziksel farklılıkların değerlendirilmesinden çok daha karmaşıktır.
Zeka
Akıl yürütme, problem çözme ve yeni bilgi edinme kapasitesi olarak tanımlanan zeka, uzun yıllardır çalışılmaktadır. Zeka kavramını anlamak için çeşitli teoriler geliştirilmiş olsa da, çoğu uzman hem sözel akıl yürütme becerilerinin hem de uzamsal akıl yürütme becerilerinin zekanın önemli alt bileşenleri olduğu konusunda hemfikirdir. Sözlü akıl yürütme becerileri, bilgiyi analiz etme ve dil temelli akıl yürütmeyi kullanarak problemleri çözme becerisini içerir. Sözlü akıl yürütme becerileri tipik olarak bir soruyu anlama, geçmiş deneyimlerden yararlanma, bir yanıt geliştirme ve düşünceleri sözlü olarak ifade etme becerisini gerektirir. Örneğin, üniversiteye giriş için SAT'ı [Amerika'da universiteye Kabul sinavi. Bunu OSS gibi de dusunebilirsiniz] aldıysanız, muhtemelen bir sözlü analoji testi ile karşılaşmışsınızdır. Bu sınav, sınava giren kişinin iki kelime arasındaki temel ilişkiyi tanımlamasini ve aynı ilişkiye sahip ikinci bir kelime grubu seçmesini gerektirir.
Öte yandan, sorgulayan akıl yürütme becerileri, nesneler arasındaki uzamsal ilişkileri anlama, hatırlama ve hatta manipüle etme yeteneğini içerir. Örneğin, aşağıdaki sorunu yanıtlayıp yanıtlayamayacağınıza bakın.
Soru: Size kuzeye gitmeniz, köşeden sağa dönmeniz, dört blok yürümeniz, sola dönmeniz ve sonra başka bir sola dönmeniz söylenseydi, hangi yöne bakardınız?
Cevap: ?
Zeka ölçümlerini içeren tüm bileşenlerden sözel akıl yürütme becerileri ve uzamsal akıl yürütme becerileri, cinsiyetler arasındaki farklılıklar açısından en çok araştırılanlardan bazıları olmuştur. Her iki alandaki çalışmalar, erkekler ve kadınlar arasında güvenilir bir farklılık göstermiştir; öyle ki, kadınlar belirli sözel becerilerde (örneğin, özellikle sözel akıcılıkta veya bir kategoride hızlı bir şekilde kelime üretme yeteneğinde) daha iyi performans gösterirken, erkekler uzamsal olarak daha iyi performans göstermiştir. (
Dabbs et al., 1998 Bununla birlikte, özellikle bazı sözel becerilerde kadınların avantajı açısından bu farklılıkların hala oldukça küçük olduğunu kabul etmek önemlidir.
Araştırma ayrıca matematik yeteneklerindeki potansiyel cinsiyet farklılıklarına da odaklandı. 1990'lara kadar yapılan çalışmaların çoğu, erkeklerin matematik becerisi açısından kadınlara göre küçük ama önemli bir avantajı olduğunu göstermiştir (
Hyde ve diğerleri, 1990). Bu fark lise öğrencilerinin matematikte karmaşık problem çözme becerisinde daha belirgindi. Bu bulgular, STEM alanlarındaki [Bilim, Teknik, Muhendislik alanlari gibi] cinsiyet eşitsizliği ve bu alanlarda matematiksel karmaşık problem çözmeye odaklanma göz önüne alındığında önemli bir endişe uyandırdı. Son zamanlardaki bazı veriler, genel olarak matematik yeteneğindeki ve özellikle karmaşık problem çözme becerilerindeki cinsiyet farkının tamamen ortadan kalktığını gösterirken, diğer çalışmalar bunu göstermeye devam ediyor. Matematik başarısında cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik ilerleme kaydedilmiş gibi görünüyor, ancak daha yapılacak çok iş var.
Hafıza
Zekanın yanı sıra hafıza, cinsiyet açısından incelenen bir diğer bilişsel yetenektir. Zekaya benzer şekilde, bellek terimi de çeşitli süreçleri ve yetenekleri kapsar. Çoğunlukla, araştırmacılar hafıza işleyişinde cinsiyet farklılıkları bulamadılar. Bununla birlikte, belleğin belirli yönlerinde bulunan bazı tutarlı farklılıklar gorulmustur.
Spesifik olarak, açık bellekte [explicit memory] cinsiyet farklılıkları bulunmuştur. Açık bellek, bilinçli olarak hatırlayabileceğiniz bilgiler olarak tanımlanır. Yani, açık hafızanız bildiğinizi bildiğiniz şeydir. Birkaç çalışma, kadınların daha iyi epizodik belleğe (belirli olaylar veya deneyimlerin belleği) sahip olma eğiliminde olduğunu göstermiştir ve bu fark, doğası gereği duygusal olan olaylar için en fazladır (
Burton ve diğerleri, 2004 ). Örneğin, yetişkinlerle yapılan bir araştırma, kadınların erkeklerden daha çok duygusal nitelikteki çocukluk deneyimlerini hatırladıklarını ortaya koydu (
Davis, 1999).
Bununla birlikte, bazı belirli cinsiyet farklılıklarının bulgularına rağmen, genel hafıza işleyişinin cinsiyetler arasında oldukça benzer göründüğünü belirtmek önemlidir. Çocuklar ve ergenler arasındaki cinsiyet farklılıklarını 14 farklı bellek bileşeni testi üzerinde inceleyen bir çalışma, kızların sözel görevlerde hafif bir avantaj gösterdiği ve erkeklerin uzamsal görevlerde bir avantaj gösterdiği gibi yalnızca iki tutarlı farklılık buldu. Bununla birlikte, hafızanın, zeka gibi, aslında cinsiyetler arasında çok benzer olduğunu düşündüren diğer 12 hafıza alanında cinsiyet farklılıkları bulunmadı.
Konuya ilginiz olursa lutfen goruslerinizi veyahut sorularinizi paylasin. Bu sayede konuya katki saglamis olursunuz.
Bu arada cinsel organin dogasi ve psikolojideki etkisini daha sonra aciklayacagim. Bu konuda da paylasmak isteyenler olursa lutfen yazin.
Selamlarimla