Hezekiel 16-3 De ki: 'Rab Yahve Yeruşalim'e şöyle diyor:
Kökenin ve doğumun açısından Kenan ülkesindensin; baban Amorlu, annense Hitit'ti.
Bu ayeti yorumlayayım biraz.
Kenan ismi, bir coğrafya olarak algılanmış. Anadolu gibi.
Sonrasında baba ve anneden bahsedilmesi, Kenan'ın coğrafya olduğunun belirtilmesi anlamına gelir. Haliyle yahudilerin etnik anlamda Kenan'lı olduğunun söylenmesi, eski ahit nazarında doğru değildir.
Diğer taraftan Kenanlılar, Yahudilerin tarih sahnesinde görülmesinden önce var olmuşlar. Yahudilerle eşzamanlı olarak aynı bölgede yaşayanlar, Kenanlıların devamı sayılan Fenikeliler.
Fenikeliler de kendilerinden Kenanlı diye bahsediyorlar.!
Bu ayette Fenike'den bahsedilmemesi önemli olabilir.
Yahudiler kendilerini Fenikeli olarak mı görüyordu?
Yahudiler ''biz Kenan kökenliyiz'' demişler, Fenikeliler de öyle.!
Babanın Amorlu(Amurru, Amori) olması doğru. Fenikelilerin ve öncesinde Kenanlıların sami Amorilerle bağı biliniyor. Ananın Hitit olması tam uyuşmuyor ama. Bilimsel verilerde bahsedilen Kafkasya'dan gelen göçmenler, Hurriler olabilir.
Eski ahiti yazanlar Hurri ve Hitit'i karıştırmış olabilirler. Eski ahitte Hitit'ten bahsediliyor ama Hurri yok sanki.
Kudüs ve çevresinde Hurri etkisinden de bahsediliyor.
Sadede geleyim.🙂
Yahudiler, aslında iç kesimlerdeki Fenikeliler. Babaları Amori(sonrasında Arami), anaları Hitit(Kafkasya'dan göçen Hurri).
Kendi kendime itiraz ediyorum.😌
Yakup'un 'Arami' diye lanse edilmesini nasıl anlayacağız?
https://kutsalkitap.info.tr/?q=Yas.26:5
Levant bölgesine Kafkasya'dan gelen göçmenler, Amorilerle kaynaşarak Kenanlıları meydana getiriyorlar.
Deniz kavimleri göçü sonrasında, Kenanlıların yerini Fenikeliler alıyor.
Kıyı kesimindeki denizci Fenikeliler, iç kesimlerdeki göçebe Aramilerle kaynaşarak Yahudileri(İsrailoğulları) meydana getiriyorlar.
Yahudiler bir yandan Kenanlı/Fenikeli, diğer yandan Amori/Arami.