Bildiginiz gibi sizofreni (ve aslinda benzer psikotik bozukluklari da sayabiliriz), siklikla bireyin egitimsel ve sosyal islevi uzerinde derin bir olumsuz etkiyle iliskilendirilen, psikopatolojinin en yikici bicimlerinden bazilaridir.
Dolayisiyla cok yaygin bir rahatsizlik/ yada rahatsizlik grubu oldugu icin, kisa bir bilgi vermek istedim. Ne yazik ki, bu rahatsizliklar genellikle ergenlikten yetiskinlige geciste cok sik goruluyor, Yani bir anlamda genclerin yetiskinlige gecisinde ortaya cikiyor desek yanlis olmaz.
Psikotik bozukluklarin spektrumu neyle iliskilidir diye sorarsaniz ,
sizofreni [1], sizoaffektif bozukluk [2] sanrili bozukluk [3], sizotipal kisilik bozuklugu [4], sizofreniform bozukluk [5] vs madde kullanimi veya tibbi durumlarla iliskili psikoz ile iliskili oldugu gorulur. Amerikan Saglik Bakanligina Enstitusunde yayimlanan bilimsel bir makaleye gore ise
90% oraniyla genetik oldugu ifade ediliyor.
[6]
(Tanimlara kisaca bakmak isterseniz, verdigim numaralara tiklayabilirsiniz, sizin icin farkli kaynaklardan adresler ekledim.)
Belki de sizofreni hastasi biriyle karsilasmis olaniniz vardir. Veya psikotik bir donem geciren birini gormus olabilirsiniz. Bireyler kendi kendileriyle konusuyor veya goremediginiz birine bagiriyor olabilir. Onlarla konusmaya calistiysaniz, takip etmeleri veya anlamalari zor olabilir veya paranoyak davranmis veya onlara karsi komplo kuran insanlar hakkinda tuhaf bir hikaye anlatmaya baslamis olabilirler.
Bu davranislar, bir kisinin psikotik bir donem sirasinda sergiledigi sanri, halusinasyon veya eksantrik davranis turlerinin karakteristigidir. Psikoz, kisinin halusinasyonlar (
sesler duymak gibi aslinda orada olmayan bir seyi algilama) ve sanrilar (
gercegin hatali yorumlanmasina dayanan yanlis inanclar) deneyimlemesi gibi bir kisinin gerceklikle baglantisinin bir sekilde koptugu bir durumdur. Sizofreni hastasi insanlarla muhtemelen hic bilmeden tanismissinizdir, cunku onlar semptomlarini sizin asla bilemeyeceginiz bir sekilde yonetebilirler.
Sizofreni hastalari medyada genellikle tehlikeli olarak tasvir edilirken, sizofreni siddetin bir kaynagi degildir. Nadiren siddet kullanirlar. Bununla birlikte, bu kliseler ve buna eslik eden stigma, toplumdaki cogu insan tarafindan o kadar kabul goruyor ki, bu bozukluklara sahip kisiler, iliskileri (kendi aileleri icinde bile), barinma, istihdam ve diger bircok firsat acisindan siklikla ayrimciliga ugruyor. Nobel Odulu sahibi John Nash gibi sizofreni hastalari etkileyici basarilariyla unludur.
Filmi henuz izlemediyseniz bir an once izlemenizi tavsiye ederim.
Filmi izlediyseniz, John Nash'in sizofreni hastasi oldugunu hatirlayacaksiniz. Sizofreninin ne oldugunu iyi anlamak gerekiyor.
Sizofreni, bir kisinin hayattaki islevlerini yerine getirmesinde bir bozulma anlamina gelen ciddi bir hastaliktir. Sizofreni hastalari halusinasyonlar, sanrilar veya her ikisini birden yasarlar ve duygularini ve davranislarini duzenlemekte asiri gucluk cekebilirler. Dusunme tutarsiz ve daginik olma egilimindedir, hatta iletisim kurma yetenegi de bu durumdan etkilenir, bazi davranislar sosyal standartlara gore alisilmadik olabilir.
Yalniz abnormal ve atipikal kavramlarini baska bir baslikta konusmak gerekir.
Cogu zaman, sizofreni teshisi konan bir kisinin, ozellikle semptomlari ilk kez ortaya koydugunda, semptomlari dogru bir sekilde degerlendirmek ve tedavi etmek icin hastaneye yatirilmasi gerekecektir; bazi kisiler surekli ek destege ihtiyac duyarlar, bazilari ise tedaviye yanit verirler, bu sayede, calisma yada sosyal yasamina katilabilir/geri doner.
Bu arada, sizofreniyi dissosiyatif kimlik bozuklugu ile karistirmayin. Bunlar farkli kavramlaridr.
Dissosiyatif bozukluklarin ana ozelligi, insanlarin benlik algilarindan uzaklasmalari, bunun sonucunda hafiza ve kimlik bozukluklarina yol acmasidir; dissosiyatif semptomlar, psikotik semptomlari veya sizofreni spektrum bozukluklarinin karakteristik ozelligi olan duygusal ve iletisim problemlerini icermez;
bunlar cok farkli tipte bozukluklardir.
Sizofreni spektrum bozukluklari, asagidaki semptomlardan en az iki veya daha fazlasiyla belirgindir:
- sanrilar
- halusinasyonlar
- duzensiz dusunme
- anormal motor davranis veya diger negatif semptomlar.
Asagidaki video da bilgilendirici olabilir. Video Ingilizcedir. Arzu ederseniz
Turkce altyazi secenegi de mevcuttur.
Siz, sosyal yasaminizda tanik oldugunuz durumlar varsa, paylasabilirsiniz. Forum kullanicilarinin ilgisine gore konuya devam edebiliriz.
Saygilarimla
Alvin