ZÜlkarneyn

[ahura mazda]

Çok uzun yazmıştım forumun azizliğine uğradım neyse kısaltarak cevap vereceğim. Sorunun cevabı evet Mısır hariç (oğlu Kambyses tarafından fethediliyor) hemen hemen haritada belirtilen sınırlara ulaşıyor. Yani ayette doğu ve batı olarak belirtilen noktaların her ikisini de feth ediyor. Özellikle Batı'da güçlü Lydia krallığı var Kur'an Karun ismi ile anılan Kroissos'da Kyros tarafından öldürülüyor. Bu çok büyük bir olay. Zaten eski yunan metinlerinde Kroissos ve Kyros'a çok atıf var, önemli bir mevzu.

Diğer nokta Kyros Eski Ahitte yer alıyor Tanah ve Ketuvim'de ve övülerek bahsedilen bir kral,Tanrının yardımını esirgemediği merhametli, Tapınağın yapımına katkı sağlayan bir kral. Ele geçirdiği yerdeki halklara iyi davranan bir kral ki bundan Herodotos'da bahsediyor. Kur'an'ın en önemli kaynaklarından bir tanesi de eski ahit olduğuna göre bu olasılık çok daha güçleniyor demektir.

Mitolojik öğeler abartılıdır elbette demirden ve bakırdan set olması imkansız böyle bir set günümüzde dahi çok abartı maliyetli ve yapılması için kaynak bulamayacağın bir şey. O olayın mitolojik kısmı ama set var mı var ? Zülkarneyn var mı ? var. Mesela İsrail'de dini metinlere dayalı arkeoloji yapılıyor ve hemen hemen anlatılan unsurlar saptanıyor, öğeler mitolojik ama yaşanmış hikayelerin toplum tarafından süzgeç edilmiş ve efsaneleştirilmiş şeyler. Yani anlatılan yerler ve şehirler kazılarla gün yüzüne çıkıyor.

Sura gelelim sur, Çin Seddinden sonra ki en büyük duvar, bu açıdan yapımı çok uzun yıllar sürmüş olmalı ve defalarca tekrar onarılmış belli bölümleri kullanılmış,tamir edilmiş olmalı. Arkeoloji konusunda bilgili olduğumdan bazı noktaları iyi bilirim mesela Hellenistik dönemde yapılmış olduğunu yazılı metinlerden bildiğimiz bir sur yıkılıyor yeni bir sur yapılıyor ama bu sur roma dönemine ait. Yani yazılı metin olmasa mecburi olarak Roma döneminde yapıldığını düşünmek zorundasın gibi.

Yani Zülkarneyn bariz bir şekilde Kyros kısacık pasajlarla atfedilen unsurlara tıpa tıp benziyor. Eski Ahit'te de var yani Hristiyanlık ve Musevilikte de önemli bir kral. Dini metinlere girmiş. Tabii bunun bilimsel olarak saptanması için daha detaylı çalışmak gerekiyor ancak görünen köy kılavuz istemez. İleride yapılacak ayrıntılı bir çalışma da bu daha iyi anlaşılabilir. Eski pers metinlerinin çevirileri daha yapılmadı, İran'da kazı süreci yavaş işliyor. Yeni tabletler,yazıtlar bulunmaya devam ediyor vs.

[bilig]

Zülkarneyn'in İskender olduğu biliniyor, lakabı da iki boynuzludur. Paralarda iki boynuzlu tacı açıkça görülür, bu boynuzlar güç ve kudret simgesidir. Yani Zülkarneyn Kyros olamaz, öte yandan İskitler Proto-Türk değildir, İskit şemsiye adıyla anılan boylar göçebe İranilerdir.

İskender



Bu da İskitler hakkında bilgi > İskitler

[ahura mazda]

Ben o kadar açıklama yapıyorum sikke üzerinde attribütü ile İskender gösteriyorsun. O boynuzlar Dionysos'un boynuzları İskender'e ithaf ediliyor. Başka Sikkelerde de Herakles'in atribütleri ile tasvir ediliyor. Mesela Aslan postu ile bir diğer Atribütünde İskender Zeus'un kartalı ile temsil ediliyor. Mitolojiden bildiğimiz tanrıların simgeleri ile. Burada ki boynuzlarda Dionysos doğu ve batı'yı feth eden tanrı olduğu için. Kyros olamaz bakın İskender demek için bunun altını doldurmak gerekiyor. Ben diyorum ki Tevratta İskender yok ama Kyros var ve övülerek Tanrı tarafından gönderildiği söyleniyor, Doğu ve batıyı feth ediyor, boynuzlarla simgeleniyor.

[Felâsife]

40 yıllık kani olur mu yani hesabı, kırk yıllık İskitlerde olduya İrani, enteresan..

Belkide tarihi fazla zorlamak gerekir, neyse odur, zoraki tarih, bilemedim.

İskitlerin ekseriyetinin atlı-göçebe bir hayat tarzının olduğunu Perslerin Karadeniz'in kuzeyindeki İskit ülkesine gerçekleştirdikleri sefer esnasında İskit hükümdarı İdanthyrsos ve Pers kralı Darius arasında geçen konuşma açık bir şekilde ortaya koymaktadır.

Darius, İskit hükümdarına bir elçi ile gönderdiği haberde:

"Ey garip adam, yapabileceğin başka iki şey varken ne için boyuna kaçıyorsun? Eğer kendini bana karşı koyabilecek kadar güçlü sayıyorsan ona göre davran, kaçmayı bırak, savaşa gir; yok eğer kendini daha aşağı görüyorsan yine boyuna yürümekten vazgeç; efendine haraç olarak toprak ve su getir, onun huzuruna çık".

İskit hükümdarı İdanthyrsos ise şu cevabı vermektedir:

"İranlı, işte benim kanaatim: Beni hiç kimse ne korkutabilir ne de önünden kaçmaya zorlayabilir. Senden kaçtığım yok; şimdiye kadar yapmış olduğum şey, barış zamanında da her zaman yaptığım şeydir. Neden hemen savaşa girmiyorum, onu da sana açıklayayım:

Bizim ne kentimiz var ne de dikili ağacımız var ki elden gitmesin, ya da yakılıp yıkılmasın diye korkup hemen savaşa girelim ama siz eğer ille de savaşmak istiyorsanız, bizim atalarımızın mezarları var; onları bulun, onlara el kaldırın, o zaman görürsünüz, mezarlarımız için dövüşüyor muyuz, dövüşmüyor muyuz?".

Kaynak: İskit, Hun Ve Göktürklerde Sosyal Ve Ekonomik Hayat

[bilig]

Daha önce yazdığım gibi, İskit bir şemsiye addır, tıpkı Hun gibi. Tüm İskit boyları aynı soydan gelen ve aynı dili konuşan insanlar değillerdi. Göçebe oldukları için tüm bu boylar benzer bir kültürle ve benzer koşullarda yaşıyorlardı, bu nedenle yabancılara göre tümü aynıydı. Mesela bir Fransız ülkemize gelse, kim Kürt, kim Türk, kim Ermeni ayırabilir mi? Aynı şekilde biz bir Eston'u, bir Litvanyalı'yı ve bir Letonyalı'yı ayıramayız, hepsi aynı der geçeriz oysa bu üç halk da farklı diller konuşurlar, bu üç dil de akraba diller değildir (Estonca, Litvanca, Letonca)...

İskit boylarının arasında elbette kimi Turkic dil konuşanlar da muhakkak vardı ancak Turkic olan İskitler biraz daha doğuda, Güney Sibirya-Altay taraflarındakilerdir, Karadeniz'in kuzeyindeki İskitlerin batı İrani diller konuşan göçebe Hint-Avrupalılar olduğu kesin olarak biliniyor. Aralarında kimi Uralic boylar da vardı mesela bugünkü Macarların kimi ataları gibi. Hatta bugünkü Macarcada ta o dönemden alınmış olan batı İranic sözcükler vardır. Mesela Macarca vásár (vâşâr okunur) "pazar" demektir. Gördüğünüz gibi bizdeki pazar da İrani bir sözcük ancak doğu İrani; bâzâr'dan geliyor, oysa Macarcadaki biçim batı İrani olan vâçâr biçiminden geliyor (Ermenicede de vaçar "pazar" demektir, batı İrani bir alıntıdır). Yani Dara (Darius) ile İskit kralının verdiğiniz örnekteki gibi konuşması doğaldır, dilleri uzaktan akraba olan iki ayrı topluluklar sonuçta, Araplarla Yahudiler gibi...

[Felâsife]

bilig´isimli üyeden Alıntı

Mesela bir Fransız ülkemize gelse, kim Kürt, kim Türk, kim Ermeni ayırabilir mi?

Ayıramaz elbette ama bizde ayırmıyoruz sonuçta, Fransız dedin mi biter bizim için. (detaylara girmiyoruz)
Aynı şey onlar içinde geçerli Türk dedin mi bitiyor. (detaylara girmiyorlar)
Hatta bazen Fransız malları filan boykot edilip, cümlesine bir nevii ambargo koymuyor muyuz? veya aynı şekil onlar bize koymuyorlar mı?
Haritalara baktın mı sınırlar çizilmiş, o sınırın içerinde ne varsa tek bir isimle o da o milletin ismiyle anılıyor.

Şimdi İskitler dendimi ne anlayacağız, madalyonun bir yüzü Türk mü, İrâni mi veya nedir.
İçerisinde halklar olayı da önemlidir elbette ama bu da madalyonun diğer yüzü olsa gerektir.

Aslında İskitler Türktür değildir çokta ilgilenmiyorum (ciddiyim, tarihteki yerlerini almışlar, devirleride geçmiş) ama hayatlarını okuyunca, oldukça ilginç insanlarmış, değişik yapıdalar, öyle anlatılan avcı/göçebe hayatlarından ziyade, Geyiktir tavşandır spor için avlarlarmış, devasa sürüleri varmış mesela, göçleride bu yüzdenmiş, zevk sefa, konfor, altın, mücevher olaylarına düşkünlüğü, 3-4 odalı at/öküz üzerinde yürüyen sıcak/soğuk geçirmez evleri, aymazlıkları, kurgan olayları ki Tutankamon dan sonra bir mezarda çıkan en değerli 2. mezar onlara aitmiş..(Esik Kurganı)
Suyu sevmedikleri için hiç banyo yapmamaları ama onun yerine çok farklı bir temizlenme olayı uygulamaları, savaşçı kadınları filan derken bayağı ilginçler.

Sıkıntılı taraflarıda yok değil elbette, çok katı kuralcılar, hakanlarını bile yanlış yaptığında anında işini bitiriyorlar, kölelik müessesi de var esir aldıklarını köle yapabiliyorlar, başka devlet filan pek tınmıyorlar.

Herneyse arkadaşın Zülkarneyn konusunu daha fazla meşgul etmeyeyim, ben teşekkür eder, arkadaşımızdan da özür dilerim.
Aslında Zülkarneyn konusunda benimde fikirlerim var ama bu kabul gören bir cinsten olmadığı için şimdilik susmayı tercih ediyorum.

[Engse Hohol]

kehf 86'da, aksam oldugu zaman gunesin gevsek camurlu gecit حَمِئَة hararet toprakli gecit, zift gibi bulanik balcik toprakli gecit e batarak/ dalarak yeraltina gitmesi, mezopotamya yeralti dunyasi inaclarinin tarifi dir.

aksam oldugunda gunes irkalla 'ya gider (sumerian underworld) sumer yeralti oluler dunyasi nin ismi irkalla إركالا
aksam oldugunda gunes ersetu 'ya gider (akkadian underworld) akkad yeralti oluler dunyasi nin ismi ersetu.

aksam oldugunda gunes duat 'a gider (egyptian underworld) misir yeralti oluler dunyasi nin ismi duat.
aksam oldugunda gunes hades 'e gider (greek underworld) yunan yeralti oluler dunyasi nin ismi hades.

yeraltinda olulerin yasadigi dunya kurgusuna oluler diyari demisler ve ortadoguda 4 komsu devlet, kendi kulturune gore isimlendirmis. wikipedia 'da ancient mesopotamian underworld sayfasini okuyun, kehf 86, yasin 38, bakara 187 ayetlerini aklinizda tutarak okuyun, anlarsiniz gunes nereye gidiyor ki gece oluyor, gunes nereden geliyor ki gunduz oluyor. betimlenmis mezopotamya mitoslarinda.

1, irkalla : sumer mitosunda yeralti olulerin diyarı ve yeryuzu gece iken أوتو utu / gunes in bulundugu mekan, yeryuzunde olmus insanlar, gallu, cin, zebani meskeni.

2, ersetu : akkad mitosunda yeralti olulerin diyarı ve yeryuzu gece iken شمش samas / gunes in bulundugu mekan, yeryuzunde olmus insanlar, gallu, cin, zebani meskeni.

3, duat : misir mitosunda ra/gunes, kayik tekne ile duat 'a gidince, gece olur yeryuzunde, ra'nin duat'da takip ettigi yol rotasi var tipki kehf 86, yasin 38, bakara 187 'de yazilan gibi. tek fark, misirda رع ra/gunes, duat'a gider iken, samas (شمش) 'in gecit olarak kullandigi camur, balcik, gevsek, bulanik toprak gecitini degil, nil nehrini kullanarak duat'a gidiyor. cografya insancil kulturu bicimlemis, cografyada ne bulduysa onu betimlemis insan, bu mitoslar malzeme olmuslar ayetlere.

4, hades : yunan mitosunda yeralti olulerin diyarı ve yeryuzu gece iken gunesin bulundugu mekan, yeryuzunde olmus insanlar, gallu, cin, zebani meskeni.

[marcos]

Sayın Engse Hohol


Zülkarney'nin Oğuz Kaan olduğuna dair iddiaların tutarlılığı varmıdır.

[Engse Hohol]

marcos kardesim, makul olan akkad lugal i naramsin : zulkarneyn dir. cunku cografya kultur 'dur, kultur ise kader dir.

akadca, nabatca, arapca, tarihsel olarak torun, baba, dede gibi ilerlemis. antik donemde ortaasya dan petra'ya akkad'a tarihsel bilginin gittigine ispat yok ama diger turlusu var, akkadlar, nabatlar, araplar, ayni kulturu yasamislar.


naramsin egemenligi milat dan once 2250, ve gercek bir kisilik olduguna ispat var, devlet muhurleri, akad lugal /kral listesi vesaire, ve naramsin 'in cift boynuzlu dikilitas aniti var.

Lullubileri yendik den sonra yapilmis dikilitas gorselinde naramsin, ciftboynuzlu baslik takmis.
alt satirdaki video'da naramsin dikilitasi nin neyi sahneledigi anlatilmis, 3,25 dakikalik kisa video 'yu izlemenizi oneririm.
Naram-Sin'in Zafer Dikilitaşı (Sanat Tarihi / Antik Akdeniz Sanatı) : KhanAcademyTurkce