İbrani, İsrail ve Yahudi ne demektir?

[Ahlaksız]

M.Ö.1400'lü yıllarda Mısır ve kuzey Mezopotamya veya doğu Akdeniz ve Fırat/Dicle arasında, herhangi bir siyasi/yerleşik sisteme ait olmayan, oradan oraya göç eden ve saldırı gerçekleştiren insanlara, o dönemin insanları Habiru/Hapiru/Abiru/Apiru demişler.
Yaklaşık 300 yıl sonra bu insanlara ibri/ibrani denmiş.
Habiru'ların İbrani'lere dönüşüm geçirdiği bu süreçte, M.Ö.1220 yılında Merneptah stelinde ''Ysrr'' diye, Levant bölgesindeki bir topluluktan söz ediliyor ve bu kelimenin ''İsrail'' olduğu düşünülüyor.
Yani Habiru'ların İbrani'lere, İbrani'lerin de sürekli saldırdığı Levant bölgesinde İsrail'e(Ysrr) dönüştüğünü görebiliyoruz.
Levant bölgesine akınlar düzenleyen Habiru'ların (İbrani'ler), birkaç yüzyıl sonra M.Ö.922 yılında 2 krallık kurduğu söyleniyor. 10 kabileden oluştuğu söylenen yukarı bölgedeki krallığın adı İsrail, 2 kabileden oluştuğu söylenen aşağı bölgedeki krallığın adı da Yahuda.
Haliyle M.Ö.1220 yılında Levant bölgesinde Ysrr olarak karşımıza çıkan topululuk, aynı bölgede M.Ö.922 yılında İsrail isminde karşımıza bir krallık olarak çıkıyor. Burada yeni bir kavram/kelime karşımıza çıkıyor ki, bu da Yahuda'dır.
Kuzeydeki İsrail krallığı yıkılıyor ve buradaki 10 kabile kayboluyor. Güneydeki krallık 150 yıl kadar ayakta kalsa da, o da yıkılıyor ama sonra, başkenti Kudüs olan bu krallık tekrardan inşa ediliyor. İşte ''Yahudi'' kelimesi, bu güneydeki krallığa mensup olanlar anlamında algılanmalıdır.

Yakındoğu halklarına terör estiren ibraniler, Levant bölgesine kurdukları İsrail krallığını kaybediyorlar ama yahuda krallığını bir şekilde yaşatmayı başarıyorlar. Yerleşik hayata, yaşama tutunmak için kendi kültürlerini yaratıyorlar. Farklı ırklara mensup olan İbrani'ler, Kudüs ve çevresinde hayatta kalan Yahudi'lerin tek bir ırk olduğunu lanse ediyorlar ve tabi ki, yahudi dinini yaratıyorlar. Buradan anlıyoruz ki, bir din veya millet/ırk yaratmak için, bir yere yerleşmeniz şarttır.!

-Ana hatlarıyla yahudilik- Salime Leyla Gürkan
-Tanrı imgesi- Murat Hakan Yıldırım
-Hicaz Yahudileri- Mustafa Baş
-Ortadoğu mitolojisi- Samuel Henry Hooke
-Antik Yakındoğu- Umberto Eco
-Suriye ve Filistin- Şemseddin Günaltay
-Antik İsrail'in inancı ve tarihi- George E. Mendenhall
-Yahudi tarihi-Paul Johnson
-İsrail'in on yitik kabilesinin peşinde- Rivka Gonen

[Ahlaksız]

''Bir yahudinin ruhu ile yahudi olmayan kişinin ruhu arasındaki fark çok büyüktür ve bir insan ile bir sığırın ruhu arasındaki farktan daha derindir.''

Yahudi haham, Abraham Isaac Kook
https://tr.vvikipedla.com/wiki/abraham_isaac_kook
300px-Abraham_Isaac_Kook_1924.jpg

[Ahlaksız]

Hezekiel 16-3 De ki: 'Rab Yahve Yeruşalim'e şöyle diyor:
Kökenin ve doğumun açısından Kenan ülkesindensin; baban Amorlu, annense Hitit'ti.

Bu ayeti yorumlayayım biraz.

Kenan ismi, bir coğrafya olarak algılanmış. Anadolu gibi.

Sonrasında baba ve anneden bahsedilmesi, Kenan'ın coğrafya olduğunun belirtilmesi anlamına gelir. Haliyle yahudilerin etnik anlamda Kenan'lı olduğunun söylenmesi, eski ahit nazarında doğru değildir.

Diğer taraftan Kenanlılar, Yahudilerin tarih sahnesinde görülmesinden önce var olmuşlar. Yahudilerle eşzamanlı olarak aynı bölgede yaşayanlar, Kenanlıların devamı sayılan Fenikeliler.
Fenikeliler de kendilerinden Kenanlı diye bahsediyorlar.!

Bu ayette Fenike'den bahsedilmemesi önemli olabilir.
Yahudiler kendilerini Fenikeli olarak mı görüyordu?
Yahudiler ''biz Kenan kökenliyiz'' demişler, Fenikeliler de öyle.!

Babanın Amorlu(Amurru, Amori) olması doğru. Fenikelilerin ve öncesinde Kenanlıların sami Amorilerle bağı biliniyor. Ananın Hitit olması tam uyuşmuyor ama. Bilimsel verilerde bahsedilen Kafkasya'dan gelen göçmenler, Hurriler olabilir.

Eski ahiti yazanlar Hurri ve Hitit'i karıştırmış olabilirler. Eski ahitte Hitit'ten bahsediliyor ama Hurri yok sanki.
Kudüs ve çevresinde Hurri etkisinden de bahsediliyor.

Sadede geleyim.🙂

Yahudiler, aslında iç kesimlerdeki Fenikeliler. Babaları Amori(sonrasında Arami), anaları Hitit(Kafkasya'dan göçen Hurri).

Kendi kendime itiraz ediyorum.😌

Yakup'un 'Arami' diye lanse edilmesini nasıl anlayacağız?

https://kutsalkitap.info.tr/?q=Yas.26:5

Levant bölgesine Kafkasya'dan gelen göçmenler, Amorilerle kaynaşarak Kenanlıları meydana getiriyorlar.

Deniz kavimleri göçü sonrasında, Kenanlıların yerini Fenikeliler alıyor.

Kıyı kesimindeki denizci Fenikeliler, iç kesimlerdeki göçebe Aramilerle kaynaşarak Yahudileri(İsrailoğulları) meydana getiriyorlar.

Yahudiler bir yandan Kenanlı/Fenikeli, diğer yandan Amori/Arami.