Yaratılış Aşamalı mı?

slycako · #1 07-02-2005, 23:21

Evrenin ve dünyanın yaratılışının,canlıların ortaya çıkışının aşamalı mı yoksa birdenbire mi olduğu İslam yorumcuları arasında da tartışılan bir konu. Kimileri Kur’an’da aşamalı yaratılışa, hatta evrime ilişkin anlatımlar bulurken kimileri buna karşı çıkar. Daha doğrusu evrime ilişkin bilimsel teoriler ortaya çıkmadan önce, herhalde kimse, Kur’an’da aşamalı yaratılışa ya da evrime ilişkin bir şeyler bulmaya gayret etmiyordu.

Kur’an’daki yaratılış konusu incelenirken evrendeki herşeyin insan için yaratıldığı anlayışı gözden kaçırılmamalı. Yıldızlar, dağlar, denizler, hayvanlar vs..tüm evren adeta insan için düzenlenmiştir. (Bkz.Bakara 29, Casiye 13) Başlı başına bu düşünce bile evrimsel gelişimin sonuçlarına uymaz. Çünkü insan da, sürekli bir gelişim ve değişim içinde olan diğer canlı dallarından yalnızca biridir. Bu anlamda herşeyin ona göre düzenlendiği, halifelik, vekillik gibi kutsal bir niteliği yoktur.

Çoğu dini inanışta ortaklaşılan bilgi, yaratmanın 6 günde olduğudur. Bilindiği gibi buna ilişkin Kur’an’da en açık bilgi Fussilet Suresi’nde. Buna göre yer 2 günde, dağlar, rızıklar, bereketler vb. 2 günde ve sonra gökler 7 kat olarak 2 günde yaratılıyor. Enbiya Suresi’nde (30) gökler ve yerin yapışıkken ayrıldığı söyleniyor. Demek ki yer yaratılıp düzenlendikten sonra, o sırada duman halindeki gökler yerden yapışıkken ayrılmış ve 7 tabaka halinde “direksiz” olarak “bina edilmiş”. Önce göklerin yaratıldığına dair kimi ifadeler de var. (Naziat 27-30) Hangisinin önce yaratıldığını kesin olarak bilemiyoruz. Bitkiler, hayvanlar ve dünyadaki diğer şeyler açıkça belirtilmiyorsa da ikinci 2 gün içinde yaratılmış olmalı. Rızıklar dendiğine göre bitkiler ve hayvanlar bu sırada yaratılmış olmalı. Kimi tefsirciler de böyle yorumluyor sıralamayı. Bu anlatılanlara karşılık olarak evrenin, dünyanın milyarlarca yıllık oluşum süreci hatırlatılır bilindiği gibi. Canlılığın oluşumu da milyonlarca yıl alan bir süreçtir. Bu durumda yorumcular 6 günün 6 devir anlamına geldiğini söylerler. Örneğin Ö.N Bilmen, henüz gökler, güneş vs. yaratılmadığından gün kavramından bahsedilemeyeceğini, bu yüzden bunu 6 devir olarak almak gerektiğini söylüyor. Aynı yorumcu, ortada güneş yokken, bitkilerin ve tüm canlılığın nasıl ortaya çıktığını pek dikkate almıyor aynı titizliği gösterip. Fussilet 9. ayetin başında “yeri iki günde yaratanı yok sayıp eşler mi koşuyorsunuz?” denmekte. Yeri iki gün kadar kısa bir sürede yaratmanın olağanüstülüğü vurgulanıyor. Aslında ayet kendi içinde bildiğimiz gün kavramına işaret ediyor. Bir de türlü nedenlerle “devir” yorumu benimsenmeye çalışılıyor ama ayette neden doğrudan 6 devir denmediği açıklanmıyor? Burada çerçeveyi genişletip dinler tarihinde neredeyse tüm inanışlara yayılmış 6 gün kavramına bakmak gerekiyor. Kur’an aslında bu anlayışı tastikleyip sürdürmekten başka bir şey yapmamıştır. Tüm inanışlardaki veriler 6 günü işaret ediyorken Kur’an’ın birden bire 6 devri kastetmesi tarihsel olarak da anlamlı değildir. Bu arada evren, “gök” ortada yokken bunların yanında toz zerresi kadar kalan dünyanın önce yaratıldığına dair bir söylem var. Bunların gök ve yer olarak birbirinden bu kadar ayrı şekilde varolan nesneler halinde alınması yaratılış mantığınca anlamlıdır ama gerçeğin böyle olmadığını biliyoruz. Gökyüzü, evren hep, kubbe gibi katı, yerin üzerine direksiz olarak dikilen, çatlaksız, kapıları olabilen bir bina ya da çadır gibi tasavvur edilmiştir. Ufku sınırlı olan bir insanın yasadığı ortama baktığında, onu daha değerli, daha fazla uğraştıracak (4 güne karşı, 2 gün) bir nesne olarak görmesi normaldir. Bu arada Hz.Muhammed de hangi gün nelerin yaratıldığını sayarak, yaratma işinin bildiğimiz gün bazında olduğunu anlatır. [Müslim, Sıfatu''l-Kıyâme 27, (2789).]

Bunun yanında, Kur’an’da birşeyin yaratılmasına ilişkin süreç de anlatılır pek çok ayette. Herkesin bildiği ol emridir bu. "O''nun emri, bir şeyin olmasını istedi mi ona, sadece ''Ol'' demektir, o da hemen oluverir." (Yâsîn, 82) "Bizim emrimiz tektir, göz açıp yumma gibi hemen oluverir." (Kamer, 50) Hal böyleyken pek çok müfessir yaratmanın 6 güne yayılmasını şöyle açıklıyor : “Allah’ın kademeli yaratması her hususta yavaş hareket etmenin, sağlamcılığın hikmet ve menfaate ugunluğunu halka anlatmak içindir. İstese Allah bir anda da yaratıverir” Allah, evreni, insanlar bu yavaş hareket etmedeki hikmeti anlasın diye kademe kademe yaratmış. O zaman pek çok yerde geçen ol emri, böyle diyerek yaratırız dendiği halde, ne zaman kullanılıyor, neden bu kadar ısrarla vurgulanmış sorusu geliyor akla. Çoğu zaman olduğu gibi Allah’ın gücü vurgulanmak istenirken başka şeylerden feragat edilmiş. Kur’an’ı Kur’an’la tefsir ilkesiyle meşhur tefsirlerden El-Mizan’da şu yorum yapılıyor : “Yüce Allah''ın fiilleri tedricî değildirler. Bundan da şu sonuç çıkıyor, Tedricî olarak meydana gelen her varlığın bir de yüce Allah''tan kaynaklanan tedricîlik dışı bir yönü vardır.” (1. ciltte Bakara 117’nin yorumuna bkz.) Anlaşılması zor bir durum.

Gün kavramı ister olduğu gibi kabul edilsin, ister süresi bin yıl ya da elli bin yıla bedel bir devir olarak alınsın, bugün bildiğimiz dünyanın, canlılığın yaşıyla kıyaslanamayacak kadar küçük kalır. Bunun dışında Kur’an’da, canlılığın değişimlerle ortaya çıktığına dair herhangi bir ifade yoktur. Bir ayette sizi (insanı) aşama aşama yarattık (Nuh 14) deniyor fakat o ayette kastedilen, insanın anne karnındaki halidir. Kur’an’ı Kur’an’la tefsir adına, bunun tefsiri, örneğin Zümer 6’da açıkça bulunabilir. Kimi “bilimsel” yorumcular Bakara 65-66’da geçen “insanları maymunlara dönüştürme” cezasının evrime işaret ettiğini ifade edebilmektedirler. “Maymundan geliyoruz” ya, o bakımdan. Adem’in yaratılma süreci Kur’an’da açıkça anlatılıyorken milyonlarca yıllık bir evrim sürecinde bu nereye konabilir? Zümer 6’da örneğin “O sizi tek kişiden yarattı, ondan da eşini yaptı, sizin için hayvanlardan sekiz eş indirdi...” deniyor. M.Hamidullah ayetin yorumunda yalnızca ayetlerin değil yaratılan herşeyin Allah katından indirildiğini ifade ediyor. Herşey yaratılmış ve dünyaya indirilmiştir. Herhangi bir tekamül ya da değişim yok. Böyleyken, Kur’an’ın bilimsel verilerle uygunluk gösterdiğini iddia etmek desteksiz kalmaktadır.

haci · #2 08-02-2005, 03:06

Ateizm açısından Kur''an''daki ayetleri bilimsel gözlem ve verilerle karşılaştırarak İslam''ı eleştirmek yararlı olmayacaktır. Böyle yapınca siz de Kur''an''ı yorumluyorsunuz demektir. Bu durumda Kur''an''ın bilim kitabı olduğunu iddia edenlerden farkınız kalmıyor.

Kur''an''ı, yazıldığı çağın bilimsellik düzeyi ve anlayışı muvacehesinde eleştirmek zorundasınız. Aksi takdirde, Kur''an''ın evrenselliğini kabul etmeseniz bile, gündeme getiriyorsunuz demektir...

Hem artık Muhammed için Hz terimini kullanmaktan vazgeçseniz iyi edersiniz. Neresini saygın buluyorsunuz bilmiyorum..
Komik bir duruma düşüyorsunuz..
En azından benim gözümde.........

HACI

reel · #3 08-02-2005, 06:54

insan allahın yaratması üzerine yorum yapamaz...insan ancak mahluklar için yorum sahibidir..
Zaten kuranın vermek istediğide bu..isterse anında ,isterse 6 gün istersesede 50 bin yılda,takdir onudur.güç onundur..bu kabulden geçer..
çünkü allah hiç bir bir fiziksel kurala uymak zorunda değildir....

Bilimiyorum ama kuran size gerçekten boşu boşuna beyinsiz tabiri kullanmıyor.

n0thing · #4 08-02-2005, 19:10

slycako

Yorumların için sağ ol. Ancak ben şu Nuh14 görüşünün çok iddialı olduğunu düşünüyorum.

13 - "Niçin siz Allah''a bir vakar yakıştıramıyorsunuz?"

14 - "Oysa o sizi aşama aşama yaratmıştır."

15 - "Görmediniz mi Allah yedi göğü uygun tabakalar halinde nasıl yaratmış?"

Burda bir yaratılıştan bahsediyor ama bunun evrimimi yoksa insanın anne karnındaki evrelerine mi işaret ettiği muallak.İki anlam da çıkartılabilir.

slycako · #5 08-02-2005, 22:24

Nothing''e,

Nuh Suresi''yle ilgili yorumu kendim yapmış değilim. Taberi, Seyyid Kutub, Ömer N. Bilmen, Muhammed Hamidullah, biraz bulanık da olsa Elmalılı gibi yorumcular ayetin tefsirini bahsettiğim şekilde yapıyorlar. Zümer Suresi''ne (6) bakarsanız orada da benzer ifadelerin açıklamalı olarak yer aldığını görebilirsiniz. Hac 5 Suresi de, bu bahis geçtiğinde atıf yapılan bir suredir. Söylediklerimi kendim ilk kez bu şekilde yorumlamadığımdan, bu yorumun pek iddialı olduğunu düşünmüyorum. Dikkatinize teşekkür ederim.

Reel''e

Bu konular üzerine yorum yapılamayacağını hükmetmişsiniz ama yukarıda bir kaçının adını verdiğim pek çok müfessir bu konulara uzun uzun kafa yormuş, sayfalar dolusu yorumlar yapmış ve Allah''ın yaratmasının öyle mi yoksa böyle mi olabileceğini tartışmışlardır. Kimilerinin yorumları birbiriyle çelişir durumda olabilmektedir. Herhalde Kur''an''ın "beyinsiz" tabiri bu meşhur müfessirleri de kapsamakta. Bir daha da hiçbir yazınızda seviyesizlik ve hakaret var diye ağlayıp zırlamayın.

Hacı''ya

Bu yazıyı, ella ile "Çekik Gözlü Japon''lar" forumunun sonunda, kendisinin Kur''an''da, evrimsel süreci, yaratılışın aşamalı olup olmamasını bağlayan bir şey yoktur sözü üzerine yazdım. Ama bu kadar değil. Pek çok inanır arkadaş, evrim teorisinin dinle çelişmesi yönünden değil bilimsel olarak fos çıkması yönünden yanlış olduğunu ifade etmektedir. Kabaca söylüyorum, evrim teorisi her cenahtan kesin bir şekilde kabul gördüğünde pek çok insan Kur''an zaten aşamalı yaratılıştan bahsediyordu diyeceklerdir. Böyle söyleyen pek çok kitap, internet sitesi, yorumcu vs. zaten şimdiden görebilirsiniz. Bu genel bir durum olduğundan, bir tür ikili oynama zemini hazırladığından, taşları yerli yerine oturtmak adına genel başlık altında genel tartışmaya açma gereği duydum. Yazının özü şunu anlatıyor, Kur''an''daki yaratma bildiğimiz anlamda evrimsel gelişimi, değişimi dışlar. Yaratılışın tümden olduğunu anlatır.

"Ateizm açısından Kur''an''daki ayetleri bilimsel gözlem ve verilerle karşılaştırarak İslam''ı eleştirmek yararlı olmayacaktır." diyerek yaptığım şeyi tasvip etmediğinize dair fikrinizi belirtmişsiniz. Fazla bir yorum yapmadan size forumların 3. sayfasında kalan "Kuran ve Bilimsel Mucizeler...Ateist Görüş" adıyla sizin açtığınız başlıktaki yazılarınıza bakmanızı öneririm. Kur''an''daki ifadelerin, ayetlerin bilimsel ölçütle incelenmesine dair güzel bir örnek bulacaksınız orada. İlginçtir, kaygılarımız aynı aslında. Bunu yanında bu siteye ismini veren şahsın kitaplarını bir kez daha incelemenizi, özellikle 1. ciltteki ""Kur''an''daki Bilim Dışılıklar" başlıklı makalelere bakmanızı tavsiye ederim.

Kur''an elbette çağının ölçütleriyle değerlendirilmeli. Hz.Muhammed de, başka pek çok şey de..Buna ilişkin hatırlatmayı ben de yazılarımda yaptım birkaç kez. Ancak Kur''an''ın bilimsellik dolu olduğuyla ilgili olarak insanlar sokaklarda bile elden ele, bedava kitaplar dağıtıyorlarsa, her yerde bu gözümüze gözümüze sokuluyorsa, siteler açılıyorsa bunu karşılamak zorundayız. O bahsettikleri hikmet dolu ayetleri bilimsel ölçüte vurarak incelemek durumundayız. Ne kadar hikmetli, bu siteden biz de insanlara gerçek değerlerini göstermek durumundayız. Bu sitenin kuruluş amacıyla ilgili ve tutarlıdır. Sizden böyle bir yorum duymak üzüntü verici.

Ancak, sanıyorum iş biraz kişiselleşti. Sizin yazım tarzınıza ilişkin bir iki eleştiri getirmiştim. Yazıyı beğenmek zorunda değilsiniz elbette. Fakat umarım eleştiriyi yaparken kızgınlıkla hareket etmiyorsunuz. Benim insanlarla tartışırken belli bir anlayışım var. Eteğimdeki taşları dökerim, fikirler çarpışır. Onların değer verdiği birşeylere saldırıyı ön plana alarak söyleyeceğim şeylerin bulanmasını, konunun sapmasını istemem. Hz. diyorum diye sizin gözünüzde komik duruma düşüyorsam bu beni pek ilgilendirmiyor. Tartıştığım, karşı fikirde olan insan beni daha çok dikkate alıyorsa bu bir kazançtır. Buna sevinirim gerçekten. Saygılar...

reel · #6 08-02-2005, 23:29

Yorum yapmışda neyi çözümlemişler?
Kaderkonusunumu?
insan iradesinimi?
allhın tanımınımı?
kuranın mahluk olup olmamasınımı?
insan şeytan ilişkisinimi?
allah şeytan ilişkisinimi?
cennet cehennemin özelliklerinimi?
meleklerin özelliklerinimi?
isanın babasız doğmasınımı?
Allahın neden insana secde edilmesini emrettğinimi?
Neden insanı çmurdan yaratığınımı
neden ol!deyipte yaratmadığınımı???????????

......................daha çok..!

Milletin ağzı torba deyilki büzesin..Benim burda belirtmek istedeğim bu soruların asla bir tam yanıt bulamazsın.Bu konulardaki yorumlar bireyseldir ,kimseyide bağlamaz.
Çünkü başka bir alemi ve gücü kendi aleminde bir yargıya tabii tutuyorsun bir çözüm arıyorsun....YaNLIŞ BURADA..
iSLAM ULEMASIDA YORUM YAPAR..SONUÇ NE?
0------SIFIR

haci · #7 08-02-2005, 23:37

Slycako kardeşim..
Yazı stilinizi ben komik buluyor olsam da bunun sizi bağlamaması lazım. Size ait bir husus kibar olmanız ve benim tarafımdan komik bile bulunsa, bu durum sizin kibarlığınıza bir gölge düşürmemeli.. Aslında değmez kibar olmak ama, madem öyle olmak istiyorsunuz, bu en doğal hakkınız.. Bunu sizden kimse alamaz. Ben de almak istemem..

Ben Kur''an''ı sıklıkla eleştiririm. Bunu üstüme görev edindim. Bir yararı oluyor mu bilmiyorum. Görünüşe göre olmuyor. Kur''an''ın bilimsel olduğu iddialarına karşı sessiz kalmamı beklemiyorsunuzdur.

Siz ise yazınızda Kur''an''ın bilimsellik iddialarına cevap vermiyorsunuz. Bilimsellik iddaları ile bezenmiş, ya da öyle olduğu izlenimini veren, yeni bir başlık açıyorsunuz. Siz Kur''an''ı yorumluyorsunuz. Ben buna itiraz ettim ve etkili bir yaklaşım olmadığına değindim. Yine de bu çabanızı kınamadım. Hatta ciddi olarak bile eleştirmedim. Sizin stilinizle bağdaşan kibar bir yaklaşım.. Kendinize göre oldukça mantıklı bir değerlendirme yapıyorsunuz. Ben etkili bulmadım ama, o benim fikrim.. Siz benim gibi düşünmeyebilirsiniz.. Başkaları bu yaklaşımınızı etkili bulabilir.

Bir an için Ella''nın sizi yanıtladığını düşünelim.. Kimbilir kaç sayfalık bir ileti yazardı.. Belki hala yazabilir. Hatta şu anda yazmakla bile meşguldur.. İşte o zaman hapı yuttuk demektir.. İşin içinden çıkılmaz bir durum ortaya çıkacaktır. Maşallah Ellah''nın kelime dağarcığı çok zengin.. Polemikde de oldukça iyi.. Umarım sizi yanıtlamaz ve korktuğum başımıza gelmez.. keeeh keh kehhhhhhhhhhhhhh

slycako · #8 09-02-2005, 11:53

Hacı''ya,

Ben o ifadeleri kibarlık olsun diye kullanmıyorum, neden kullandığımı açıkça belirttim. Kur''an''ın bilimsellik iddialarına cevap vermek nasıl olur, ne yaparak olur onu lütfen bir yazın. Kur''an''ı yorumluyorsunuz ne demek? Ben yorumdan çok yorumcuların kimi ayetlerle ilgili söylediklerini aktardım. Bilimsel cevaplar, ilgili arkadaşlar bu yazıya yanıt verdikçe yazılacak zaten. Bir de çok istiyorum, bu çabamı lütfen ciddi olarak eleştirir misiniz? Bana getirdiğiniz eleştiri, kimi inanır arkadaşların Allah''la ilgili yorum yapıp duruyorsunuz demek ki aslında varlığını kabul ediyorsunuz türündeki garip iddialarına benziyor. O yazıda Kur''an ayetlerinin bilimsellik içerdiğine ilişkin yorumu bir tek siz çıkaracaksınız herhalde. Bir de "Ateizm açısından Kur''an''daki ayetleri bilimsel gözlem ve verilerle karşılaştırarak İslam''ı eleştirmek yararlı olmayacaktır" savı bana getirdiğiniz eleştirinin temelidir. Yani Kur''an bilimsel gözlemlerle karşılaştırılmayacak. Size o bahsettiğim, sizin açtığınız başlığa bir kez daha bakmanızı öneririm. Ne dediğiniz gerçekten anlaşılmıyor.

Umarım ella yanıt yazar. Ondan epey korkmuşsunuz galiba. Ben yazışmaktan keyif alıyorum. Pek çok arkadaş da öyle söylüyor. Belki bodoslama aşağılama ifadeleriyle girseydim, yazıyı beğenirdiniz. Fakat gerçekten derdiniz, eleştiriniz nedir anlamıyorum.

unver · #9 12-02-2005, 21:29

çünkü allah hiç bir bir fiziksel kurala uymak zorunda değildir....

Bilimiyorum ama kuran size gerçekten boşu boşuna beyinsiz tabiri kullanmıyor.[/quote]

Reel;

Alla fiziksel kurallara uymak zorunda değilse, ahlaki kurallara uymak zorunda da olmayabilir. Nitekim bir ateisti cennete bir teisti de cehenneme gönderebilir. Haksız mıyım?

slycako · #10 12-02-2005, 23:36

(reel''e)

İnandığınız şeyin bu kadar bilinmezliklerle dolu olduğunu düşündüğünüzü bilmiyordum açıkçası. Fakat İslam aleminde hiçbir yoruma hacet bırakmadan, Kur''an''da ne yazıyorsa doğrudan, olduğu gibi kabul etmek gerektiğini söyleyen yorumcular da var. Bir kez yorum yapılmaya kalkıldı mı bu, ayetin dosdoğru söylediğinden, açıkça ifade ettiğinden şüphe etmek ya da gerçeklerle uymamasından korkmak düşüncelerini de içeriyor. Ve net bir ifade hakkında yorum yapmaya kaltığınızda herkes kendine göre yorumladığından binbir türlü anlayış çıkıyor ortaya. İbn Teymiyye diyor ki Allah''ın arşı olduğu mu yazıyor ayette, doğrudur. Allah bir kral gibi böyle cismani birşeye haşa ihtiyaç duymaz demek yorumcunun tasavvurunu bağlar. Demek ki Allah''ın arşı varmış diye kabul etmek gerek. 6 günde yarattı mı diyor açıkça, o zaman doğrusu budur. Onunla devir kastediliyor aslında demek, tamamen yorumcunun zorlamasıdır. Böyle diyor İbn Teymiyye. Kur''an Allah''ın sözüyse böyle yapmak gerek diyor. Olaya bu açıdan bakıldığında Kur''an kendi iç mantığıyla pek çok şeyi açıklıyor zaten. Yaratılış aşamalı mı olmuş, yoksa başka türlü mü? Bu da eldeki bilimsel verileri destekleyen bir sonuç çıkarmıyor karşımıza. Eğer sahip olduğumuz bilimsel veriler, sizin deyiminizle "kendi alemimizdeki yargılara" denk düşüyorsa, o yargıları oluşturuyorsa bizim yargılarımızla öbür alemin yargıları hiçbir zaman örtüşmeyecektir. Ya bizim alemimizdeki yargıları yok sayacağız, ya öbür alemdekileri...