 |
|
#1
02-03-2019, 13:14
|
||||
|
||||
İnsan, insan olduğunu ne zaman anladı?
evrimci düşünceye göre insan (homo sapiens) maymunla ortak atadan gelmiş, maymundan farklı olarak el aleti üreterek ve onu farklı amaçlarla kullanmaya başlayarak, maymunun izlediği evrim çizgisinden farklılaşmış ve giderek farklı bir hayvan türü olmaya başlamıştır.
biz bugün bu yeni hayvan türüne homo sapiens diyoruz. yani bizler. peki sizce insan, insan olduğunu ne zaman anladı? 2 milyon yıl önce ilk el aletini yaptığında mı? ateşi ilk kullandığında mı, yoksa ateşi yoktan üreterek kullanmasını öğrendiğinde mi? 70bin yıl önce mağara döneminde mi? mağara duvarlarına hayvan/av resimleri yaptığı, çeşitli inanç ritüelleri gerçekleştirdiğinde mi? 8bin yıl önce avcılık-toplayıcılıktan, yerleşik düzene tarıma geçtiğinde mi? mö500'de antik yunanda felsefe yapmaya başladığında mı? yada daha sonra mı? sizce insan, insan olduğunu ne zaman anladı? soruyu nasıl bir kategoriye sokabiliriz? insanın insan olduğunu anlamasının kriteri nedir? mesela doğadan farklılaştığını anlaması kriterlerden biri olabilir mi? insan doğadan farklılaştığını, artık ona hükmetmeye başladığını ne zaman anlamış olabilir? ben isterim ki eğilsin dallar bereketten ama insanoğlu başını eğmesin utançtan yada güçsüzlükten her şey eğilsin insanın önünde ama insan, insana tutsak olmasın 
|
|
#2
02-03-2019, 13:21
|
|||
|
|||
|
İnsanın insan olduğunu anlaması sorusu evrim olgusunu kabul etmiş birisi için çok saçma bir soru.
Bu soruyu soran dönüp nerede hata yapıyorum diye kendisine tekrardan bir sorsun. İnsanın insan olma sürecinde ( evriminde) olanın( her an insan ) farkındalığı olur mu ? Olmaz. İnsan evrimin zorlaması ile iradesiz bir şekilde gelişiyor.
|
|
#4
02-03-2019, 14:15
|
||||
|
||||
|
Sevgili karakedi
Homo Sapiens -> Bilen insan Homo Sapiens Sapiens -> Bildiğinin farkında olan insan(bildiğini, bilen). Sersemler akıllıların 7 yılda cevaplandıramayacağı soruları 1 günde sorarlar. ------- Korku ve menfaat dalkavukluğa yol açar. ------- İnsan korktuğuna ya da arzuladığına çok kolay inanır. La Fontaine ------- Öküz tahta çıkarsa padişah olmaz, saray ahır olur. Çerkes Atasözü ------- Akıllı bizi arayıp sormaz, aptal bacadan akar. ------ Aslanlar kendi tarihçilerine kavuşuncaya kadar kitaplar avcıyı övecektir.Su dağları kemirir, vadileri doldurur. ------ ------ Hürriyet, başkalarına vermedikçe alamayacağımız tek şeydir. William Allen White ------ Belki söylendi herşey,/ belki de gece bekleniyor/ yazılsın diye aynı cümle. Tüm nedenleri yeryüzünün/ bir çakıltaşına takılıp kaldı. Esteban ------ Sıradan insan kendini evrenin merkezi yapmanın yolunu arar; bilge kişinin evreni onun merkezindedir. Lao Tzu
|
|
#5
02-03-2019, 16:37
|
|||
|
|||
|
Karşıdakinin kendisini bildiğini ( anlamak ) ve kendisinin karşıdaki tarafından bilindiğini ( anlanmak ) bilmek
Kısaca Empati. her canlı bir şekilde iletişim kurabiliyor Her canlı ürüyor Her canlı görüyor duyuyor ... vs v.s ama empati kurmak homoyu insan yapıyor.
|
|
#6
02-03-2019, 20:28
|
||||
|
||||
|
biz hiçbir zaman insan olmadık ki.
sadece kendimizi bir yerden sonra insan olarak tanımlamaya başladık. bu bir geçiş değildi, bir tanımlamaydı. tanımlamalar dilin gelişimiyle başladı. tanımlamanın da şimdiki haliyle bir tanımı var. evren bizi hiçbir zaman insan olarak damgalamadı. biz kendi kendimize insan olduğumuzu iddia ettik. daha önemli olan soru şu olabilir; insan ne zaman kendisinin hayvan olduğunun farkına vardı? bunun cevabı da insandan insana değişir. çünkü hala farkına varamayan insanlar var. ben son yıllarımda farkına vardım.
|
|
#7
03-03-2019, 17:21
|
|||||
|
|||||
|
şöyle bir ekleme yapayım. belki bu soru etrafında daha somut konuşabiliriz.
yaşadığımız çağda artık hiç kimse insanın doğayı kontrol altına aldığı, bazı yerlerde doğayı ve hayvan türlerini yok ettiğini, kendi türüne yani insanlara karşı da eziyet ettiğini inkar edemez. biz bunu bugün çok rahat görebiliyoruz. peki bu düşüncenin en eski belirtileri ne kadar eskiye gider? somut örnekler verirsek faydalı olabilir belki. forumda da çeşitli yerlerde tartıştık. homo sapiensin, homo neandertalleri yok ettiği, hatta soykırım uyguladığını düşünen bilim insanları var. bu bilinçli bir eylem midir? insan mö 30bin yılında insan olduğunu, doğayı ve diğer türleri tahakküm altına aldığını biliyor muydu? fakat homo sapiens öncesinde yok olmuş başka insan türleri de var. o yok olan türleri de, homo sapiens'ten daha ilkel olan ilk insan türleri mi yok etti, onların faaliyeti de soykırım mıdır? tarihte en uzun yaşayan atamız olan homo erectus, homo sapiens'in olmadığı bir zamanda en az 2 adet insan türü ile aynı zamanda yaşadı. homo habilis ve homo ergaster. yaklaşık 2 milyon yıl önce. bunlar homo erectusa mı karıştı, homo erectus tarafından soykırıma mı uğradı, yoksa bir kısmı karıştı bir kısmı soykırıma mı uğradı? homo erectus soykırım uyguladığının bilince miydi? değilse, fakat homo sapeins'in soykırım uyguladığından eminsek, o zaman homo erectus'un öldürme faaliyetini rekabet yada zorunluluk; homo sapiens'in faaliyetini soykırım yapan sebep nedir? herhalde kasten öldürmüş olmasıdır, yani bilinç. bugün bazı maden şirketleri maden aramak için bir bölgeye gidiyor, oradaki ağaçları kesip yeri kazmaya başlıyor ve taş çıkartıyorlar. işi bittiği zaman yeryüzünde açılmış kocaman bir krater görüyoruz. yerleşik tarıma geçen insanlar da demir baltalar ve ateşle yakma tekniği kullanarak ormanları tahrip ettiler, tarım arazisi açtılar. burada da tahrip söz konusu. bugün kimse ormanların yok edilmesinin, doğanın tahrip edilmesinin, başka insanların ve hayvanların öldürülmesinin iyi bir şey olduğunu savunamaz. kimse ben bir insanı öldürmenin kötü bir şey olduğunun bilincinde değilim diyemez. peki ilkel insanlar için durum neydi? insan ne zaman bilinç sahibi oldu? insanın bilinç sahibi olduğu tarih tam olarak hangi dönemdir? kaç yıllarıdır? mö 500 antik yunan filozofu demokritos bilincin ilk örneklerini sergilediği ana kadar insanlar için her şeyi yapmak mübah mıydı? bilinç sahibi olmanın kriteri nedir?
18yy sonları ve 19yy başlarından itibaren, insanın homo sapiens'ten evrim geçirerek geldiği anlaşıldı. küsüratları yuvarlayalım. artık 1800 yılında biz kesin olarak insan olduğumuzu anladık. bu, darwin'in evrim teorisini ortaya atması ve bu teori baz alınarak ortaya atılan tezlerinin fenni bilimler yardımıyla ispatlanmasıyla sağlandı. yani, artık biz insan olarak tanrı tarafından yaratılmadığımızı, aslında tanrıyı da kendimizin yarattığını, doğadan gelen ve evrim geçiren bir hayvan olduğumuzu anladık. bilim yoluyla bu şekilde oldu. bu sonuca, bir de akıl yoluyla ulaştık fakat bilim yoluyla ulaştığımız kesinlikte, ispat edilebilir şekilde değil. mö 500 yılında antik yunanda yaşamış olan demokritos'un temsil ettiği maddeci filozoflar insanın doğadan gelen bir hayvan olduğunu söylediler. fakat bu düşünceler topluma hakim olamadı. o dönemde, antik yunan toplumunda yaşanan siyasi çekişmelerden dolayı, toprak sahibi aristokratlar siyasi hayata hakim oldular ve sokrates, platon, aristoteles gibi köleci, idealist filozofların düşünceleri desteklendi. ve rönesansa kadar insanlık bir "bildiğini de unutma" sürecine girdi biliyorsunuz. evrim geçirmekte olan bir canlı, evrim geçirdiğini anlar mı? anlamaz. bu konuda size katılıyorum. ama yukarıda dediğim gibi, geçmişte anladığımızı bildiğimiz bir tarih var. 1800 yılında bilim, mö500 yılında akıl yoluyla. bu anlayışın nüveleri daha eskiye gidiyor mu?
çünkü doğayı kandırmaya çalıştığınız zaman karşılığında göreceğiniz tepkiyi anlamanız çok uzun yıllar sürer. diyelim ki bir bölgeye girdiniz, orayı ihtiyaçlarınıza göre kullandınız, fakat aslında siz orayı tahrip etmiş oldunuz. biz ilkel insanların orayı tahrip ettiğini 21yyda ulaştığımız buluntu ve antropoloji vs gibi bilimlerle yürüttüğümüz fikirlerle görebiliyoruz. fakat ilkel insanlar görebiliyor muydu? yoksa doğanın onlara küstüğünü, doğayı kızdırdıklarını, özür dileyip doğanın başka yerlerine gitme zamanının geldiğini mi düşünüyorlardı? mesela ilkel insanlar bir adaya girdiğinde, orada izole olmuş hayvanları avlayıp onların soyunun tükenmesine sebep olduğunda bu av faaliyeti midir, soykırım mı? hayvanları kandırmanın, doğayı kandırmaktan farklı tepkileri var. ilk olarak tepkiyi daha çabuk görebiliyorsunuz. hayvan evcilleşebiliyor, o zaman tepki de almıyorsunuz. bazı bilim insanları ilkel insanların hayvan sürülerini bodoslama avlamadığını, aralarından yaşlı ve zayıf durumda olanları avladığını, genç ve hamile olanları sonra avlamak üzere bıraktıklarını düşünüyor. ona rağmen insan hayvanı avladığında, geliştirdiği inanç sistemiyle ondan özür diliyor (animizm). hayvanları organize olarak avlamış olmasının insan canlısı üzerinde yaratacağı travmayı, animizm bilinci oluşturarak hafifletiyor olabilir mi? o zaman halen daha, insanın kendini doğadan ayrıştırıp, aslında onu dönüştürüyor olduğunun bilincinde olmadığı bir dönemden bahsediyoruz. homo sapiens'in doğayı ve hayvanlara verdiği zarardan dolayı ekolojik katil olduğunu düşünen bilim insanları da var. o zaman, homo sapiens ekolojik katil olduğunun bilincinde miydi? insanın kandırılması ise bambaşka bir olgu. bu sefer devreye farklı bilinç düzeyleri giriyor. geri alacağınız tepkiler çok farklı olabilir. doğa ve hayvanlardan farklı olarak çok ani reaksiyonlarla karşılaşabilirsiniz. ama ben bu reaksiyonu nasıl algılarım, bu sefer de Türkü'nün sonraki mesajında bahsettiği empati olgusu giriyor devreye. şöyle ki: ben bir insanı kandırsam fakat karşı taraf tepki vermese, olayı kabullense onu kandırdığımın farkına varır mıyım? hayır, ancak tepki verirse anlarım. o zaman karşı tarafın verdiği tepkinin türü ve bu tarafta tepkinin nasıl algılandığı da önemli. homo sapiens dediğimiz zaman -bildiğim kadarıyla- bugün bildiğimiz anlamda konuşma yeteneğine sahip tek insan türünden bahsediyoruz. diğer insan türleri de konuşabiliyor fakat hem beyin yapısı olarak, hem gırtlak yapısı olarak sadece insan imgesel diyalog kurabiliyor. bu durumda farklı insan türleri arasında kurulabilecek empatinin sınırları var. kandırabilmek karşılığında kandırılmaya karşı direnmek tepkisini oluşturacaktır diye düşünüyorum. yani hem kandıran, yaptığı eylemin doğaya aykırı olduğunun farkında, hem de kandırılan bunun doğaya aykırı olduğunun farkında olduğu için direnmektedir.
fakat dediğiniz ayrım evet sorumuzun cevabı olabilir. bildiğini bilen insan. homo sapiens sapiens biyolojik olarak bir farklılığa işaret ediyor mu, yoksa bu ayrım sadece kültürel olarak mı yapılıyor bilmiyorum. yada homo sapiensler hangi tarihten sonra homo sapiens sapiens olarak alt-türleşmeye başladı, bildiğini bilmenin gerçek hayattaki karşılığı nedir? bunları örneklendirebiliriz.
/// sonuç olarak, tarihte, insanın doğadan farklılaştığını anladığı ve doğaya verdiği zarara (tahakküme) karşı direnç gösterdiği kesit. sanırım bu şekilde tarif edebiliriz. bu kesit sizce tarihte kaç yılına, hangi döneme denk düşüyor olabilir? ben isterim ki eğilsin dallar bereketten ama insanoğlu başını eğmesin utançtan yada güçsüzlükten her şey eğilsin insanın önünde ama insan, insana tutsak olmasın
|
|
#8
04-03-2019, 00:46
|
||||
|
||||
Bu yuzden, insan ne zaman insan oldugunu anladi gibi bir soru, olguya iliskin absurttur. Mesela siz insan misiniz, eger oyleyse pekala nasil anladiniz insan oldugunuzu izah etmeyi deneyin.
|
|
#9
04-03-2019, 06:01
|
||||
|
||||
Bu hayatı "anlamaya" gelmediği halde, zoraki geldiği ve yaşadığı halde, onun bu kadar anlama heveslisi olması bence taktire şayandır. //diyesim geliyor ama, bir de aması var. Bu hayata "yaşamaya" geliyor ve bu da elinde değil, zoraki geliyor, doğar doğmaz da memeye bir yapışıyor ki böyle bir iştah yok, gerisi de geliyor malum. Şimdi yaşamaya gelen insan, bunu adeta ört-bas edercesine, "anlama" diye bir heyecanın peşine düşüyor, oysa hayatın anlaşılacak çok bir şeyi de yok, HAYAT BASİT, lakin bu anlama meselesi bir alışkanlık aslında. Çünkü çocukluktan beridir geliştirdiği bir hayata kalma becerisinin, kurallarının ne işe yaradığını öğrene öğrene derken, son kertede kucağında bulduğu şeydir bu, yani anlamak, alışkanlık denen şeyin getirdiği bir şeydir. Anla anla nereye kadar, sonu yok ki, dipsiz bir kuyu bu, haliyle ilkler burada önemli de oluyor ama tabii burada unutulan şey, bir şeyi yapa yapa o şeye bağımlılık kazanılıyor. İnsan da bir şeyi yapmaya görsün, artık onu hep yapar, yapmaya çalışır. Sonuçta diyelim ki insan anladı, bu onun anlama denen serüvenin asla bitirmeyecek, macera gene tam gaz devam edecek, çünkü insan bu hayata yaşamak için geldi, yani istilâ için geldi, anlamak için gelmedi. O yüzden anladığı şeyleri, onlardan ders almak yerine lehine ve menfeatine çevirip, bugün yaptığı gibi doğaya hükmetmeye çalışacak, çünkü özünde istilâ denen, o memeye şiddetle yapışma güdüsüyle başlayan güdü varken, daha nasıl uzun yaşarım, nasıl tüketirim, hükmederim güdüsüne mani olamayacak. Çünkü insan buraya yaşamaya geldi! Anlamaya gelmedi! İnsanın esprisi bu! Güdü baskın çıkacak, akılda ona hizmet edecek, insanın şu an geldiği nokta, bir arpa boyu yol almadığının kanıtı gibi, önümüzde durmaya devam edecek. Ama tabii bu kadar bile ilerleme, dev bir adımdır insanlık için, Evrimin işleri böyle, ağır işliyor Evrim abi. Sevgiler Derinde ittifaklar var, yüzeye çıktıkça ayrılıklar. Zıtlar temelde aynıdır, gayrı hikayedir ayrılıklar. Artık yersen bu ayrılıktır, yemezsen de aynılıktır. Aynılaşanlar ayrı olamaz, kandırmacadır ayrılıklar.
|
|
#10
04-03-2019, 06:56
|
|||
|
|||
|
İnsanlar kıyas yapmayı ne zaman öğrendiyse o zaman farklı olduğunu anlamıştır.
İlk el aleti mızrak diye biliyorum, herhalde farklı olduğunu o zaman anlamıştır.
|
 |
| Önerilen Siteler |
«
önceki Konu
|
sonraki Konu
»
Normal
|
|
Bütün Zaman Ayarları WEZ +3 olarak düzenlenmiştir. Şu Anki Saat: 22:45 .