Turan Dursun Sitesi Forumları
Geri git   Turan Dursun Sitesi Forumları > Turan Dursun > Turan Dursun

Cevapla
 
Başlık Düzenleme Araçları Stil
  #51  
Alt 30-09-2012, 07:24
Neva - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
Neva Neva isimli Üye şimdilik offline konumundadır
Kıdemli Üye
Dinlerden Özgürlük Grubu Üyesi
 
Üyelik tarihi: 03 Aug 2010
Mesajlar: 14.706

Başarı Ödülü 

Standart

Başı kocaman sanlı, bumu dolma gibi, kat kat giysili, şişman birkoca
kan. "Kınktan - çıkıktan çok iyi anlar"mış. Kola baktı,
- Bi şey yoh. Birez incinmiş. Şimdi sararım, bir - iki güne'
kalmaz geçer. .
Bir şeylerle sardı. Karşılığında da, götürülen yumurtâlan aldı.
Eve gelince Fayık, Memet'in tutumunu anlattı anasma:
- Ana bu Memet var ya!
-Hee!
- Duran kızağım alınca beddua etti. "İnşallah düşer-ölürsün" dedi.
Memet de oradaydı. Anası:
- Kel fesat, sen beddua ettin de, oğlan düştü kızahtan. Sen ona
gurban olasm. O, bir tek oğul; Ağzı da Kur'an'lı. Senin gibi kâfirin
dölü değil.
Memet başladı kendini savunmaya.
- Ana ben ne ettim ona? Kendi düştü. "Zeten" kaymasını bilmir.
Ohumahtan başka neyi bilir ki. »Savağın biri".
Anası elindeki süpürgeyi fırlattı ona.
- Seni hmzınn dölü. Bir de konuşirsiri hee!
Ve Memet'i önüne kaüp kovaladı.-
* * *
Ahmet enişte ("Cınk Ahmet") homurdamyordu.
- Bu oğlan buraya yemeye, içmeye, oynamaya mı geldi..
Türünden.
Ne ki Refik vardı. Ve babası, Refik'e karşı pek ileri gidemiyordu.
Refik, dayısının oğlunu tutuyordu, överek ve övünerek de sağda solda
anlatıyordu onu.
O da artık okuması gerektiğini düşündü; müftünün evinin yolunu
tuttu. Elinde kitaplarla vardı müftüye. Müftü, görür görmez tanıdı.
Müftünün elini öptü.
- Berhudar ol oğul. Demek aıtıh burda ohuyacan.
334
-Hee.
- Ey oldu, ey. Ben sene yazı da örgetirim.
Müftü Şükrü Baleı'nın "hattatlığı, her yerde söylenirdi. Türlü
türlü kalemleri, türlü türlü boyalan vardı. Yazdan, inci gibi dizerdi.
Ve ilk derse başladılar. "Kur'an ve hadis ezberi"nden,
"Teberrüken", yani kutlu, uğurlu olsun diye.. Daha sonraki günlerde
de öteki derslere geçilecekti.
335
59
Tütak'm bağlı bulunduğu Ağrı (Karaköse), hayvancılığın baskın
olduğu bir ildir. Kentin içinde değilse bile, köylerinde, çoğu
kasabalannda, Kürtler çoğunluktadır. Ve oldukça sert geçen, uzun
süren kışlarla; "bey"ler (beg), egemendir. Büyük ağalara, genellikle
"bey" denir. Her birinin en az, üç - beş (kiminin yirmi - otuz) köyü
bulunur. Kışlarla "bey"ler, halkın değişmez gerçeklerindehdir. Kıllara
da, beylere de "Tanrısallık" verilir. Beylerin kimi yalnızca "bey"dir.
Hâlis bey, İbrahim Bey gibi. Kimiyse hem "bey"dir, hem de "şcyh"lir.
Kasım Kührcvı gibi. Yalnızca "bey" olanlar da, "şeyh"lerie içiçedirler.
Hepsinde Tann adına iş yapma, bekçilik etme özelliği görülür,
gösterilir. Halksa genellikle yoksul ve "dünya nimeıleri"nden yoksun.
Aynı durum Tutak'ta da geçerlidir. Tutak, Murat Irmağı kıyısında
kurulu, en eski ilçelerden. Büyükçe bir köy. "Hokumat"ı
(Kaymakamlık), minareli camisi ve küçük bir çarşısıyla aynlır öteki
köylerden. İçinde Türkler çoğunİukta, köylerindeyse Kürtler. Sürekli
bir Türk-Kürt çatışmasına tanık olunur. Bunda da en büyük rol
oynayan "bey"lerdir. Beyler, partilere, parlamentoya da girerler.
Böylece siyasal çekişmelerde de rol alırlar. Yani Türk - Kürt
kavgasında,'bunun uzantısı da bulunur. Kürt beylei:, Kürtlere sahip
çıkma çabalarını sergilerler halk arasında. Ama "resmi" makamlarda,
"biz Kürdüz" demezler. Tersine, koyu "Türk" ve '"Türkçü" olurlar.
Tutak'taki hemen hiç eksilmeyen Türk - Kürt çatışmalarında, küçük
çaph ve "kahraman" olarak ortaya atılan Türk beyler (Receb Bey, Bedri
Bey gibi) ile, Kürt beyler birbirlerine girerler, birbirlerini öldürürler.
Müftünün evli kızıyla oynaştığı söylentisi çıkan Reşit Bey, Tutak'ta
öldürülmüştür. Bedri Bey, "kahraman" olarak ortaya atılıp, gizli gizli
"- Onu ben öldürdüm!" demiştir. Ve Bedri Bey de, "Kürtler" fârafmdan
öldürülmüştür. Reşit Bey, Hâlis Bey'in kardeşidir. "Kürt" oldukları,
Türk - Kürt çatışmasında vebasında yer aldıklan halde, soyadlân:
Öztürk'tür. Yani soyadları güven, cesur, yılmaz, aydın., olan
kimselerin bu soyadlannın gerçekte güvenilir, cesur, yılmaz, aydın.,
olmalarına yetmediği gibi, bu beylerin soyadlannın "Öztürk" olması
336
ita, yöredeki "Türklerle mücadele"den vazgeçmelerine yetmiyordu.
Resmen "Öztürk"tüler. Hâlis Öztürk, DP'den milletvekili olacak,
Yassıada'ya gönderilecek, ünlü mahkemede Türkçeyi güçlükle
konuşacak. Vc 27 Mayıs'tan sonra çıkarılacak bir yasayla, ağalığı
dağıünaya yönelik olarak, kimi kardeşleriyle birlikte aile bireyleri,
ynıdun başka kesimlerine göçmeye zorlanacakur. Ne var ki daha sonra,
hcrşcyin eskisi gibi olduğu, beylerin daha da güçlendiği görülecektir.
Tutak Müftüsü Şükrü Balcı da, küçük çaplı Türk beyler arasmda
yer almaktaydı. Yani maddi durumu, orta durumlulardan daha iyiydi.
Türk olmakla birlikte, Kürtlerle olan çaüşmanm içine girmemekteydi."
Kürt beylerle iyi ilişkiler içindeydi. Belki de evli kızmm Reşit Bey'Ie
dost olması ve oynaştıklan yolundaki söylentiler, müftünün bu
tutumunun uzantısmdan kaynaklanıyordu.
Müftünün, biri öğretmen iki de oğlu vardı. Selim ve Mustafa.
Selim Balcı, iyi bir öğretmen olarak tanınırdı. Ama kimilerince
"dinsiz" olarak nitelenirdi. Bunun da. Selim Bey'in, kimi namazları
aksatıyor olmasından ileri geldiği söylenebilir. Yörede "dindarlık"
baskın olduğu için, bir "müftü oğlu"nun, "çok sofu" olması
bekleniyordu. "Çok sofu" olmaksa, öğretmenlikle kolay kolay
bağdaşamıyordu. Cumhuriyet Dcvlcti'nin o dönemlerinde, milli
eğilimde, "laiklik" egemendi, ödünler başlatılmamıştı daha.
Müftünün aile bireyleri içinde cn göze çarpan, karısıydı. İki
metreye yakın boyu vardı, şişmandı. Ve o dönemin ölçülerine göre
"açık" bile sayılabilirdi. Çarşaf filan giymczdi çünkü. Kocasına, yani
müftüye, "efendi hazretleri" diye seslenir olsa da, egemendi. Onun
sözünden pek çıkmazdı kocası.
Müftü, kısa boylu, esmer, zayi İla şişman arası, etkili bakışlı,
katmerli derili, geniş alınlı ve oldukça zeki bir adamdı. Fötr şapka
giyerdi. Ka.skeüibalk kesiminden seçilebilmek için olmalı. Şapkasını,
makamındayken bile çıkarmadığı olurdu. Makamı, iki katlı yapıdan
oluşan, bahçeli, bahçesinde arı kovanları bulunan evindeydi. Halılar
seriliydi. Halıların üst üste serildiği, çevresinde de halı yastıklar
337
bulunan sedirde otorurdu. Sık sık fetvaya gelenler olurdu. Müftünün
işi kolay değildi. Çünkü fetvâlanyla yasalara ters düşmemeye çalışırdı.
Korkak denecek derecede, hükümetin politikasına, yasalara aykurı
davranmaktan çekinirdi.
* * *
- Müftü efendi, gurban olim, ben bir "poh yedim"!
- Ne yedin, ne yedin?!
- Bir "poh yedim de ağzımdan şart çıhtı"!
- Tevbe esteğfirullah. Ola sen ne diyirsin?!
- Hele dur ki gurban olim, başıma neler geldi! Başım bata!!!
-Söle hele ne oldu oğul?
İriyan, kemikli, çilli, gür kaşlı, uzun bıyıklı genç bir adam.
"Yüzüm ayağın altına" (yani utanıyorum beni bağışla) diyerek
başladığı olayı anlattı:
Tezekliklerden komşu kansınm tezek çaldığını görmüş. Bir ses
çıkarmamış, iki ses çıkarmamış, sonunda dayanamayıp uyarmış; bir
daha çalmamasını söyleniiş. Gelin görün ki, kadın suçunu kabul
etmemiş, üstelik de, "melek gibi" yüzüne hiç de yakışmıyacak biçimde
bağırmış - çağırmış. Adama "iftira" bile atmaya kalkmış. Adam da
kızınca demiş ki: "Eğer bi daha tezeğimizden çalarsan, ben de seni
yatırıp s.mezsem; ü ç t e n dokkuza şart olsun"! "Üçten
dokuza şart" ağır bir şey. Kannm, yani bunu ağzından kaçıran kişinin
karısının "üç talâkla boş" olmasına yol açabilecek bir durum
sözkonusu. Adam eğer, tezek çaldığını söylediği kadını, dediği gibi
"yatırıp şey etmezse", kendi kansı "üçten dokuza", yani bütünüyle
"boş" olacak.
Somyordu adam:
- Şimdi söle gurban olim, ben şimdi "ne poh yiyim"?
- Oğul senin işin zor. '
Adamın karısı da durumun ciddiliğini kavramış .olmalı ki,
söylediğine göre kadın: "- Aman herif, get o kanyı şey et de bu
338
telâdan gurtulah." demiş. Şimdi adam ne yapsm? Tezeği çalan kadmı,
nasıl tutsun da "yatırıp şey etsin"? Haydi yatınp dediğini yaptı
diyelim; bu, bir "zina" olmaz mı?
- Müftü efendi, gurban olim, kitapta bir yerini bul, beni gurtar.
Böl de sene bir koç getiririm.
- Senin koçun senin olsun oğul. Koçu-moçu buah da, ağzından
om nası çıhtıysa onu söle!
- Söledim gurban olim, tam söledim. îşte öle dedim.
Genç adam bir daha anlatü söylediklerini. Müftü yüzünü
buruşturdu, kafasını kaşıdı. Sonra raftaki kitaplardan birine^ "Ali
Efendi Fetâvası"na uzandı. Alıp karıştu-dı, karışürdı. Sonunda bir
çözüm buldu.
- Sen o karıya "ben dc seni yaürıp s.mezsem." deriken, bir
zamana bağlamadın değil mi?
-Nası yani? .
- Yani "felân günü seni yaürıp s.mezsem.." demedin?
- "Heyir" (hayır), öle demedim.
;- Elese korkhma.
- Aman gurban olim müftü efendi, Allah senden razı olsun, bcq
gurtulacam hee?
- Hee. Yahnız o karı ölür.se, o zamana "keder" (kadar) dediğini
yapmadığm için, karın boş olur. ,
- Ölmez, o kan ölmez. "Ne baba deyir ki ölsün".
- Haydi get bi daha ele halt etme.
- Allah razı olsun, Allah çocuklarını bağışlasın.
Adam müftünün elini öperken son derece memnundu.
339
60
Müftüden aldığı dersi yapıyor, arasıra da çocuklarla oynamaya
gidiyordu. Oyundan döndüğünde, üstü başı su içindeydi. Bibisi, üstünü
çıkarıu, kuru giysiler verip giydirdi. Arkasından da bir müjde verdi:
- Tenekeci Mevlit'giie gedeceyik. Onlarda bir şey var, içinde
cinler varımış gibi sesler çıbarir.
Tenekeci Mevlit'ler, onların "ahbap"lanydı. Zaman zaman
karşılıklı oturmaya giderlerdi. Tutak'la iyi durumlu olanlardandı
Tenekeci Mevlil'ler. "Gramafon"ları bile vardı. İşte "içinde cinler
varımış gibi sesler çıharir." denirken sözü edilen buydu.
Çilliler Tenekeci Mevlii'lere. Karşılandılar, oturtuldular. Ve
"gramalon" çalınmaya başladı.
Aygıt ve aygıttan çıkan sesler, çok "acayip" gelmişte ona."Acâip
vc garaiplerdendir" diye düşündü. "Kıyamet alâmetleri"ndenmiş gibi
geldi. "Dcccâl'in âleti olmasın?" Ürperdi. "İçinde ya cin, ya da küçük
insanlar var. Yok.sa bu .sesler nasıl çıkabilir?" Bir şeye yoramadı. Bi
yandan dikkatle dinliyor, bi yandan da aygıtın o yanına, bu yanma,
allına, ü.siünc bakıyordu. "İnsanlar bunun içine giremez-ki. Ama cinler
girer. Cinler her şeye girer." Kafası alı üst oirnuşlu. Evin bireylcriysc,
onun, aygıun orasına burasına bakmasını, incelemesini vc şaşkınlığını
görüp gülüşüyorlardı.
Bu arada "cin"lcrdcn konuşulmaya başladı. Çünkü "Erzurumlu
cindâr (cinci) hoca" gelecekti o akşam. Onlara gelecekti. Sonra bir
komşuya gidilecek, komşunun "cin tutan" kızma baktınlacaktı.
"Zavallı kız kurtarılacaklı cinlerin elinden". Hoca daha gelmeden
konuşmalann hemen hemen tek konusuydu. Övülüyordu sürekli.
"Zincire vurulmuş delileri bile kurlarıyor"muş. "Cinlere
hükmcdiyor"muş. Yalnız hocanın kendisi de biraz "cinli"ymiş. "Deli
gibi"ymiş. "Cinlerle uğraşa uğraşa adam öyle olmuş"muş. "tâa
Erzurum'dan getirilmiş"miş. Buradaki "cinlileri kurtardıktan sonra geri
gidecekmiş"miş.
"Cindar hoca" geldi. Uzun velcara .sakallı. Uzun ve kara cübbeli.
Uzun boylu. Kara bir adam. Kuşkulu, ölkeli, "cin cin" bakışlı.
340
- Buyur hoca efendi buyur..
Sedirde, minderin üstüne buyur edildi. Aricasma yastık konuldu.
Hoca dik dik bakışlarla çevresini şöyle bir taradıktan sonra,
cfibbesini düzeltti, cebinden uzun teşbihini çıkardı. Önüne bakarak
Bsbihini çekmeye koyuldu. Arada bir de üu^iyor, silkeleniyordu. Ve
dudakları kıpırdıyor, birşeyler okuyordu.
"Cin tutmuş kız"ın babası geldi. Hocayla birlikte oradakileri,
evlerine davet ediyordu. Ama hepsinin değil, bir - ikisinin gitmesi
uygun görüldü.
- Bibi biz de gedek mi?
- Bilmem ki oğul, ayıp olmaz mı?
Yavaş konuşmuşlardı aralannda. Sonra açığa vurdular.
Gitmelerinin hiçbir sakıncası olmadığı söylendi.
Ve hoca önde, toplanıp gittiler.
Halı, kilim serili, sedirli ve geniş bir oda. Hoca yine baş köşeye
buyur edildi. Bir süre sonra "cin tuttuğu" söylenen kız getirildi. 15-16
yaşlarında güzel bir kız. İki bölük yapılmış saçları, arkadan, kalçasına
dek sarkmış. Uzun entarisi kat kat. Boyluca. Ürkek bakışlı. Özellikle,
hocaya korkuyla bakıyor.
Hoca, kızla bir odada, yalnız bulunması gerektiğini vc işini ancak
öyle yapabileceğini söyleyince bitişikteki küçük bir odaya aldıhir.
Yalnız hocanın neler yaptığına, kapının aralığından bakılacaktı.
Hocayla öyle anlaşmaya varılmışü.
O da bakıyordu kapı aralığından:
Hoca cübbesini çıkarıp bir yana koydu. Kıza yakla.şü:
- Cinlerin adını söle.
- Ne cini, cin min yoh.
- Söle kız. Adlarını söle ki, kurlarim seni.
- Vallaha yoh.
-Gördüklerimde!
- Bi şey görmirim ki. .
- De kız, beni uğraştırma.
- Aman, herife bah, ben ne deyim, bi şey görmirim ki deyim.
341
- Görirsen görirsen, Görirsen de korhirsen, ondan sölemirsen.
- Vallaha da gönnirim, biUeha da görnıirim.
Hoca kızmaya başladı. Gidip ciibbesinin cebinden bir ip çıkardı.
- Bah bu ipi görirsen? Sölemesen seni direğe bağlarım. Ve
dögerim.
Kız ağlamaya başladı. Hoca daha da kızdı. Öfkesinden gözleri iri
iri açılmışü. Kızmki de korkusundan.. Hoca kızı saçlarından yakaladı,
çeke çeke götürüp direğe bağladı. Kızda bir çığbk. Acı acı yükseliyor.
- Beni kurtann bu herifin elinden! Beni öldürecek!!!!
Anası babası çığlıkları duyarken kıvranıyorlar, ama gidip
karışmaktan çekiniyorlardı. Hocanın, kızlarını "cin"lerin elinden
kurtaracağına inanıyorlardı çünkü.
Hoca kızı dövmek için saldırırken bi yandan da ayet ve dua
okuyordu. Ne ki okuduklarının tümüne yakını yanlıştı.
O da kızın durumuna acıyordu, üstelik hocanın "câhil" olduğunu
anlamıştı. Yanındakilere söyledi:
- Bu hoca kara câhil.
- Sen ne bilirsin, o derin hocadır. Sen çocuhsun daha.
- Hoca, vallaha câhil. Ohuduklannm hepisi yannış. Ayeti de,
duayı da hep yannış ohin İnanmasaz yann siz de gelin müftüye diyek.
Oradakilerden biri iyice anlamak içiıj sordu:
- Ey hele dur sen ne diyirsin, cin çıharma yoh mu?
Küçük molla "yok" diyemedi. Çünkü öğrenmişti ki İslam'da,
temel kaynaklarda bu vardı. Herkesin bildiği "uhruc (ey cin gel çık)
duası" Peygamberin hadisine dayanıyordu. Muhammed'in kendisi de,
"deli"den, "saralı hasta"dan cin çıkarmışü. "Dua"yla ve uhruc" diyerek
"cin çıkarma" işini yapmıştı. Küçük molla bunu
"e't-Tıbbu'n-Nebevî"de okuduğunu anımsıyordu. Ayrıca iyice
anımsıyordu ki, İslam'ın en büyük "âlim"lerinin derleyip kaleme
aldıklan "Peygamberin doktoriuğu" demek olan "e't-Tıbbu'h-Nebevî"ye
göre cin çıkarma sırasında deliye ya da saralı hastaya "dayak" da
atılabilir. "Cin inatçı" olduğu ve çıkmamak için "direndiği" zaman bu
yapılu-. O sırada delinin ya da sarılı hastanın "bedenine atılan sopalar
da aslında cinin bedenine aülıyordur". Bütün bunlan okumuştu da o
342
2amanda kafasma pek yatmamışü. "Ginin elle tutulur bir bedeni mi
var ki ona sopa vurulsun da tesir etsin" diye düşünmüştü. Yine, de
"sağlam hadis'Tere, "büyük âlim"lerin yazdıklanna karşı çıkılmaması
gerektiğini biliyordu. Ne var ki, bu "Erzurumlu cindar hoca"nm
"cahilliği" belliydi. Okuduğu dualardan ve "yanlış", okuyuşlarından
belliydi.
Düşündü küçük molla; Şöyle karşılık vermeyi uygun buldu:
- Cin çıharma var. Var da, bu hoca câhil. Yannış ohir her şeyi.
Türko sözünün önemsenmediğini anlayınca, açıp kapıyı içeri
girdi.
- Sen hoca değil câhilsin.
- Ola sen kifnsin, çıh dışarıî
- Ben Arapça ohudum. Molla Nasır'da ohudum, şimdi de müftüde
ohirim! Ben sarfı bitirdim, nahivden de taa "Elfiyye"yc geldim. Fıkıh)
kelâm, mantık da ohudum. Çok şey ohudum daha da ohuyacam.
Büyük âlim olacam. Ya sen? Buraya gelmişin, ayeti, hadisi "yannış"
ohirsin. "Çoh yannış". Yarın müftüye deyecem. Kızı da bağlamışsın
dögirsin yazıh değil? Deyecem seni müftüye!
"Cindar hoca", şaşkına döndü. Bu nedenle de çocuğun sözünü
kesmeden öyle dinledi. "Müftü" lafı da onu adamakdh ürküttü. Çünkü
"cin çıkarma" İslam'ın temel kaynaklarında varsa da "resmi devlef'te
liı görevli ölan "müftü"nün "resmen" onaylayacağı şey değildi.
Cinci, kızı bağladığı ipi çözdü. Kız titriyordu. Gözleri de
kocaman kocaman olmuştu. İçli içli ağladı. Hoca da ağu" ağır ve suçlu
suçlu cübbesini alıp sıvıştı.
Cinci hocalar da yörenin gerçeklerinden. "Cinleri topIar"lar,
"cüüeri kovar"lar, "cinle;ri yakalamak" için "cinlilere adlarını
s0yfctir"ler. Ve söyletmek için de bağırta bağuta döverler. Kuşkusuz
bütün bımların karşılığında da "Peygamberden kalma geleneği" yerine
getirq> "ücret"lerini alırlar. Alabildiğine yaygmdu "cindar" hocalar.,
Kimi "az «tein", kimi "çok derin"dir. Ve çok ustadırlar halkı inandırıp
kandumakta.
* * *
343
"Türko", müftüden ders alıp okuyordu. Ama müftü, "kelâm",
"âlet", "mantık" gibi alanlarda pek yararlı olamamaya başlamıştı.
Bununla birlikte yararlı olduğu alanlar da vardı: Özellikle "hat", yani
yazı sanaü. Kur'an, "tecvid", "fıkıh","hadis" gibi alanlarda da iyiydi.
Birkaç ay okudu müftünün yanında, ilkyaz gelmişti. Kimi kuşlar,
karlarm eridiği yerlerde, karların altından başlarını çıkaran "kar
çiçekleri", arslan ağızlı nevruz çiçekleri ilkyazı tüm kokusuyla
yaymıştı çevreye. Sevinciyle, coşkusuyla... Yavaş da olsa doğa
"uyanıyor"du. Kar sularının çamurlarla birlikte doldurduğu ve
kabarttığı Murat ırmağı, çamurlu, ölkeli, deli deli akıyordu durmadan.
Karşıdan karşıya geçişler, "sal"larla oluyordu. Bu arada yeni başlayan
köprü yapımı. Kocaman bir şey, köprü yapılan yerde vuruyordu
kazıkların tepesine. "Tak, tak, tak". Kafalarına vurulan kazıklar dibe
biraz daha batmaktan başka bir yol bulamıyordu. Şâir Mütelemmis'in
dediği gibi bu kazıklara acıyan da yokuı.
* * *
"Türko"nun babası gelmişti. Ve oğlunu alıp götürecekti.
Abdul Hoca, Muş'un Bulanık (Kop) ilçesine bağlı Milibar
köyünde "imam durmuş"lu. Evini de "Simo"dan oraya taşıyıp
götürmüştü. Bu arada yakında bir köyde çok "âlim", yanında "talebe"
okutan bir hoca adını duymuştu. "Molla Zahir". Duyar duymaz da
gidip hocayla görüşmüş, oğlunun durumunu anlatmış, bundan böyle o
hocanın okutmasını istemişti. Molla Zahir de kabul etmiş, söz
vermişti. Köyün camii, hocanın öğrencileriyle doluydu. Kartallı
köyünde olduğu gibi bu köyde de "faki"ler, camide yatıp kalkıyorlardı.
Yemeleri, içmeleri de köylüden sağlanıyordu. KartaHı'da olduğu gibi.
Vc yine KartaHı'da olduğu gibi, caminin yakınında " k u l l e t e y n "
vardı.
"Türko" için yeni bir "kulieteyn"li yaşam başlayacaktı. Yine aynı
türden ilişkiler içinde...
"Türko" babasıyla birlikte gidecekti. Milibar köyünün ileri
gelenlerinden ve okumuş yazmışlarından "Hamza Efendi"nin 13
yaşındaki güzel kızı Sürahi'yle sözlenecekti. Bir yandan da "faki"li.
344
"râtib"li, "kulleteyn"li köyde. Molla Zâhir'den yeni ve daha ileri
dersler alacaktı. Okuyacak, okuyacakü...^Aynı hedefe ulaşmak için:
Basra'da, Kûfe'de bile bulunamayacak ölçüde âlim olmak"...
"Türko"nun herkese birşeyler verebilecek bir "okul" niteliğindeki
"roman"ınm 12 yaşma değin olan bölümü böyle. Burada kimi yer ve
kişi adları değişik olarak yer almışsa da, çoğu aynı. "Belgesel". Yer
alan kitap, ders adları gerçek; dinsel konular da her zaman
gösterilebilecek temel İslam kaynaklarma dayalıdır. Anlatdanlara
islerseniz "roman" demeyin. "Romanlaşan gerçekler"... Edebiyattaki
"edeb"li "aydın"ım bilir misin nedir "kulleteyn"? Ve bilir misin onu
yaratan Şeriat nasd bir ilkelliktir? "Türko" ise onun içinde gelişen
"ölüm"ü. Bilir misin?
345










Y A Z A R I N " K U R ' A N A N S İ K L O P E D Î S Î " N E
İ L İ Ş K İ N İ L G İ L İ Ç E V R E L E R İ N
G Ö R Ü Ş L E R İ N D E N B İ R D E M E T
Kur'an" AnsikİGpedisi'nin hazırlandığım duyduğum zaman sevincim
çok büyük oldu; çünkü bu tür bilimsel ve ciddi eserler, bizim din
bilgini geçinenlerin dışındaki bilginler, çoğunlukla da müslüman olmayan
bilginler tarafından hazırlanmıştır. Örneğin Kur'an dizini,
Flügel tarafından, altı mıaeber hadis kitaplan dışındakileri de içine alarak
muazzam bir karşılaştırmalı, konulan tasnif edilmiş hadis konkordansı
da Vensink tarafından, yıllarca harcanan bir emek ürünü olarak
yayınlanmıştır.
Bunlardan daha önemli olan elimizdeki Kur'an Ansiklopedisi bu
kez bir Türk bilirri adamı tarafından hazu-lanmıştır. Yazar Turan Dursun,
uzun yıllar Ankara TRTsinde din ve ahlak yaymlanm yönetmiş
ve yine uzun bir süre Sivas Müftülüğü yapmıştu".
İslam! bilimleri ve arapçayı hakkıyla bilen Turan Dursun bu
eseriyle islamm gerçek amaçlannm, ilkelerinin iyice anlaşılarak
hurafelerden uzaklaşılmasiiîa hizmet edecektir.
O, Kur'an'daki bütün sözcüklerin ve terimlerin kökenlerine inmiş,
niçin ve ne anlamda kullamldıklannı, olaylann akışı arap-islam topluluğunun
gelişişi sentezleriyle işlemiştir. Bu niteliğiyle bu ansiklopedi,
ünlü ingilb. arâp edebiyatı uzmanı Arthur JEFFERY'nin hazırlayıp
1938'de Mısır'ın JCahire şehrinde basürdığı "The Foreign Vocabulary
of the Qur'an" adlı eserinden daha önemlidir. Çünkü A. Jeffery, sadece
Kur'an'daki sözcüklerin kökenlerini saptamıştır. Sayın Turan Dursun
ise, aynı şeyi yaptıktan başka; alındıkları dillerdeki asd anlamlarını
karşılaştırarak sonuçlar çıkarmışör.
Türkiye'cte ve dünyada ilk kez yaymlanan bu Kur'an Ansiklopedisi
sayesinde bu konunun müslüman ve gayr-i müslim meraklıları, tamamiyle
ana kaynaklara ve sağlam belgelere dayanılarak hazırlanmış bilgileri
elde etmiş olacaklardır.
Bu nitelikleri dolayısıyla bu değerli esere, din!, sosyal ve tarihi
alanlarda eğitim yapan okullann büyük ilgi duyacağmı umuyorum. .
Memleketimize böylesine değerli bir eser kazandıran T. Dursun'u
tebrik eder, basanlar dilerim.
Prof. Dr. Neşet ÇAĞAT
346
Kur'an yalnız İslâm dininin değil, İslâm hukukunun da an
kaynağıdır. Bundan dolayıdır ki, Kur'an'm hukuk kurallannı içere
ayetlerinin ne zaman, hangi olay üzerine ve niçin geldiklerinin iyio
irdelenip açıklanması çok önemlidir. Aynca Kur'an'da sonradan geleı
bir âyet daha önce gelen bir ayetle çelişiyorsa, önce gelen âye
"mensuh" hükümsüz sayıldığından vc bu husus Bakara sûresinin lOf
âyetindeki: "Her hangi bir âyetin hükmünü yürürlükten kaldım: vey
unutturursak, onun yerine daha hayırlısını veya onun benzerin
getiririz..." hükümü teyid edilmiş olduğundan, hukuk bakımmdâı
hangi âyetin, hangi âyetle neshedilmiş olduğunun tartışmasız olaral
saplanması da özel bir önem taşır.
Bütün diller durmadan değişmektedirler. Sözcükler anlamlann
yitirmekte, yeni anlamlar kazanmakta, değişik anlamlara
gelmektedirler. Bir örnek vermek gerekirse: Elli yıl önce doğrudaı
doğruya "aldaünak" demek olan "iğfal etmek" bugün gazetelerimiz
sayesinde "ırza tecavüz etmek" anlamında dilimize yerleşmiş
bulunmaktadır. Bundan ötürü âyetlere anlam verirken, sözcüklerin
bundan 1400 yıl önce ne anlama geldiklerini bilmek ve âyeüeri ona
göreanlayıpyommlamak gerekir.
Çok uzun ydlar önceden tanıdığım ve bilimsel kişiliğine,
yorulmak bilmez çalışma aznîine ve eski arapça bilgisine hayran
olduğum Sayın Turan Dursun'up "Kur'an Ansiklopedisi" adi allında
Kur'an'ı ansiklopedik açıdan inceleyen ve yalnız hukuk sorunlannı
değil Kur'an'm içerdiği bütün sorunları kapsayan bir yapıt hazulamış
olduğunu öğrenmem beni çok sevindirdi.
Bu yapıtın "Allah" maddesini inceleyince Sayın T. Dursun'un
yapıtını tam bir vukufla, objektif ve çağdaş bilim yöntemlerine göre
hazırlamış olduğunu gördüm. Bu büyük yapıt yayınlandığında
konunun her yönü ile ilgili herkesi doyurucu olacağından ve
ülkemizde büyük bir boşluğu dolduracağından hiç kuşkum yoktur.
Yapıtı hazırlayan Sn. T. Dursun'u ve yayınlayacak olanlan şimdiden
kuüanm.
Alıntı ile Cevapla
  #52  
Alt 30-09-2012, 07:24
Neva - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
Neva Neva isimli Üye şimdilik offline konumundadır
Kıdemli Üye
Dinlerden Özgürlük Grubu Üyesi
 
Üyelik tarihi: 03 Aug 2010
Mesajlar: 14.706

Başarı Ödülü 

Standart

Başı kocaman sanlı, bumu dolma gibi, kat kat giysili, şişman birkoca
kan. "Kınktan - çıkıktan çok iyi anlar"mış. Kola baktı,
- Bi şey yoh. Birez incinmiş. Şimdi sararım, bir - iki güne'
kalmaz geçer. .
Bir şeylerle sardı. Karşılığında da, götürülen yumurtâlan aldı.
Eve gelince Fayık, Memet'in tutumunu anlattı anasma:
- Ana bu Memet var ya!
-Hee!
- Duran kızağım alınca beddua etti. "İnşallah düşer-ölürsün" dedi.
Memet de oradaydı. Anası:
- Kel fesat, sen beddua ettin de, oğlan düştü kızahtan. Sen ona
gurban olasm. O, bir tek oğul; Ağzı da Kur'an'lı. Senin gibi kâfirin
dölü değil.
Memet başladı kendini savunmaya.
- Ana ben ne ettim ona? Kendi düştü. "Zeten" kaymasını bilmir.
Ohumahtan başka neyi bilir ki. »Savağın biri".
Anası elindeki süpürgeyi fırlattı ona.
- Seni hmzınn dölü. Bir de konuşirsiri hee!
Ve Memet'i önüne kaüp kovaladı.-
* * *
Ahmet enişte ("Cınk Ahmet") homurdamyordu.
- Bu oğlan buraya yemeye, içmeye, oynamaya mı geldi..
Türünden.
Ne ki Refik vardı. Ve babası, Refik'e karşı pek ileri gidemiyordu.
Refik, dayısının oğlunu tutuyordu, överek ve övünerek de sağda solda
anlatıyordu onu.
O da artık okuması gerektiğini düşündü; müftünün evinin yolunu
tuttu. Elinde kitaplarla vardı müftüye. Müftü, görür görmez tanıdı.
Müftünün elini öptü.
- Berhudar ol oğul. Demek aıtıh burda ohuyacan.
334
-Hee.
- Ey oldu, ey. Ben sene yazı da örgetirim.
Müftü Şükrü Baleı'nın "hattatlığı, her yerde söylenirdi. Türlü
türlü kalemleri, türlü türlü boyalan vardı. Yazdan, inci gibi dizerdi.
Ve ilk derse başladılar. "Kur'an ve hadis ezberi"nden,
"Teberrüken", yani kutlu, uğurlu olsun diye.. Daha sonraki günlerde
de öteki derslere geçilecekti.
335
59
Tütak'm bağlı bulunduğu Ağrı (Karaköse), hayvancılığın baskın
olduğu bir ildir. Kentin içinde değilse bile, köylerinde, çoğu
kasabalannda, Kürtler çoğunluktadır. Ve oldukça sert geçen, uzun
süren kışlarla; "bey"ler (beg), egemendir. Büyük ağalara, genellikle
"bey" denir. Her birinin en az, üç - beş (kiminin yirmi - otuz) köyü
bulunur. Kışlarla "bey"ler, halkın değişmez gerçeklerindehdir. Kıllara
da, beylere de "Tanrısallık" verilir. Beylerin kimi yalnızca "bey"dir.
Hâlis bey, İbrahim Bey gibi. Kimiyse hem "bey"dir, hem de "şcyh"lir.
Kasım Kührcvı gibi. Yalnızca "bey" olanlar da, "şeyh"lerie içiçedirler.
Hepsinde Tann adına iş yapma, bekçilik etme özelliği görülür,
gösterilir. Halksa genellikle yoksul ve "dünya nimeıleri"nden yoksun.
Aynı durum Tutak'ta da geçerlidir. Tutak, Murat Irmağı kıyısında
kurulu, en eski ilçelerden. Büyükçe bir köy. "Hokumat"ı
(Kaymakamlık), minareli camisi ve küçük bir çarşısıyla aynlır öteki
köylerden. İçinde Türkler çoğunİukta, köylerindeyse Kürtler. Sürekli
bir Türk-Kürt çatışmasına tanık olunur. Bunda da en büyük rol
oynayan "bey"lerdir. Beyler, partilere, parlamentoya da girerler.
Böylece siyasal çekişmelerde de rol alırlar. Yani Türk - Kürt
kavgasında,'bunun uzantısı da bulunur. Kürt beylei:, Kürtlere sahip
çıkma çabalarını sergilerler halk arasında. Ama "resmi" makamlarda,
"biz Kürdüz" demezler. Tersine, koyu "Türk" ve '"Türkçü" olurlar.
Tutak'taki hemen hiç eksilmeyen Türk - Kürt çatışmalarında, küçük
çaph ve "kahraman" olarak ortaya atılan Türk beyler (Receb Bey, Bedri
Bey gibi) ile, Kürt beyler birbirlerine girerler, birbirlerini öldürürler.
Müftünün evli kızıyla oynaştığı söylentisi çıkan Reşit Bey, Tutak'ta
öldürülmüştür. Bedri Bey, "kahraman" olarak ortaya atılıp, gizli gizli
"- Onu ben öldürdüm!" demiştir. Ve Bedri Bey de, "Kürtler" fârafmdan
öldürülmüştür. Reşit Bey, Hâlis Bey'in kardeşidir. "Kürt" oldukları,
Türk - Kürt çatışmasında vebasında yer aldıklan halde, soyadlân:
Öztürk'tür. Yani soyadları güven, cesur, yılmaz, aydın., olan
kimselerin bu soyadlannın gerçekte güvenilir, cesur, yılmaz, aydın.,
olmalarına yetmediği gibi, bu beylerin soyadlannın "Öztürk" olması
336
ita, yöredeki "Türklerle mücadele"den vazgeçmelerine yetmiyordu.
Resmen "Öztürk"tüler. Hâlis Öztürk, DP'den milletvekili olacak,
Yassıada'ya gönderilecek, ünlü mahkemede Türkçeyi güçlükle
konuşacak. Vc 27 Mayıs'tan sonra çıkarılacak bir yasayla, ağalığı
dağıünaya yönelik olarak, kimi kardeşleriyle birlikte aile bireyleri,
ynıdun başka kesimlerine göçmeye zorlanacakur. Ne var ki daha sonra,
hcrşcyin eskisi gibi olduğu, beylerin daha da güçlendiği görülecektir.
Tutak Müftüsü Şükrü Balcı da, küçük çaplı Türk beyler arasmda
yer almaktaydı. Yani maddi durumu, orta durumlulardan daha iyiydi.
Türk olmakla birlikte, Kürtlerle olan çaüşmanm içine girmemekteydi."
Kürt beylerle iyi ilişkiler içindeydi. Belki de evli kızmm Reşit Bey'Ie
dost olması ve oynaştıklan yolundaki söylentiler, müftünün bu
tutumunun uzantısmdan kaynaklanıyordu.
Müftünün, biri öğretmen iki de oğlu vardı. Selim ve Mustafa.
Selim Balcı, iyi bir öğretmen olarak tanınırdı. Ama kimilerince
"dinsiz" olarak nitelenirdi. Bunun da. Selim Bey'in, kimi namazları
aksatıyor olmasından ileri geldiği söylenebilir. Yörede "dindarlık"
baskın olduğu için, bir "müftü oğlu"nun, "çok sofu" olması
bekleniyordu. "Çok sofu" olmaksa, öğretmenlikle kolay kolay
bağdaşamıyordu. Cumhuriyet Dcvlcti'nin o dönemlerinde, milli
eğilimde, "laiklik" egemendi, ödünler başlatılmamıştı daha.
Müftünün aile bireyleri içinde cn göze çarpan, karısıydı. İki
metreye yakın boyu vardı, şişmandı. Ve o dönemin ölçülerine göre
"açık" bile sayılabilirdi. Çarşaf filan giymczdi çünkü. Kocasına, yani
müftüye, "efendi hazretleri" diye seslenir olsa da, egemendi. Onun
sözünden pek çıkmazdı kocası.
Müftü, kısa boylu, esmer, zayi İla şişman arası, etkili bakışlı,
katmerli derili, geniş alınlı ve oldukça zeki bir adamdı. Fötr şapka
giyerdi. Ka.skeüibalk kesiminden seçilebilmek için olmalı. Şapkasını,
makamındayken bile çıkarmadığı olurdu. Makamı, iki katlı yapıdan
oluşan, bahçeli, bahçesinde arı kovanları bulunan evindeydi. Halılar
seriliydi. Halıların üst üste serildiği, çevresinde de halı yastıklar
337
bulunan sedirde otorurdu. Sık sık fetvaya gelenler olurdu. Müftünün
işi kolay değildi. Çünkü fetvâlanyla yasalara ters düşmemeye çalışırdı.
Korkak denecek derecede, hükümetin politikasına, yasalara aykurı
davranmaktan çekinirdi.
* * *
- Müftü efendi, gurban olim, ben bir "poh yedim"!
- Ne yedin, ne yedin?!
- Bir "poh yedim de ağzımdan şart çıhtı"!
- Tevbe esteğfirullah. Ola sen ne diyirsin?!
- Hele dur ki gurban olim, başıma neler geldi! Başım bata!!!
-Söle hele ne oldu oğul?
İriyan, kemikli, çilli, gür kaşlı, uzun bıyıklı genç bir adam.
"Yüzüm ayağın altına" (yani utanıyorum beni bağışla) diyerek
başladığı olayı anlattı:
Tezekliklerden komşu kansınm tezek çaldığını görmüş. Bir ses
çıkarmamış, iki ses çıkarmamış, sonunda dayanamayıp uyarmış; bir
daha çalmamasını söyleniiş. Gelin görün ki, kadın suçunu kabul
etmemiş, üstelik de, "melek gibi" yüzüne hiç de yakışmıyacak biçimde
bağırmış - çağırmış. Adama "iftira" bile atmaya kalkmış. Adam da
kızınca demiş ki: "Eğer bi daha tezeğimizden çalarsan, ben de seni
yatırıp s.mezsem; ü ç t e n dokkuza şart olsun"! "Üçten
dokuza şart" ağır bir şey. Kannm, yani bunu ağzından kaçıran kişinin
karısının "üç talâkla boş" olmasına yol açabilecek bir durum
sözkonusu. Adam eğer, tezek çaldığını söylediği kadını, dediği gibi
"yatırıp şey etmezse", kendi kansı "üçten dokuza", yani bütünüyle
"boş" olacak.
Somyordu adam:
- Şimdi söle gurban olim, ben şimdi "ne poh yiyim"?
- Oğul senin işin zor. '
Adamın karısı da durumun ciddiliğini kavramış .olmalı ki,
söylediğine göre kadın: "- Aman herif, get o kanyı şey et de bu
338
telâdan gurtulah." demiş. Şimdi adam ne yapsm? Tezeği çalan kadmı,
nasıl tutsun da "yatırıp şey etsin"? Haydi yatınp dediğini yaptı
diyelim; bu, bir "zina" olmaz mı?
- Müftü efendi, gurban olim, kitapta bir yerini bul, beni gurtar.
Böl de sene bir koç getiririm.
- Senin koçun senin olsun oğul. Koçu-moçu buah da, ağzından
om nası çıhtıysa onu söle!
- Söledim gurban olim, tam söledim. îşte öle dedim.
Genç adam bir daha anlatü söylediklerini. Müftü yüzünü
buruşturdu, kafasını kaşıdı. Sonra raftaki kitaplardan birine^ "Ali
Efendi Fetâvası"na uzandı. Alıp karıştu-dı, karışürdı. Sonunda bir
çözüm buldu.
- Sen o karıya "ben dc seni yaürıp s.mezsem." deriken, bir
zamana bağlamadın değil mi?
-Nası yani? .
- Yani "felân günü seni yaürıp s.mezsem.." demedin?
- "Heyir" (hayır), öle demedim.
;- Elese korkhma.
- Aman gurban olim müftü efendi, Allah senden razı olsun, bcq
gurtulacam hee?
- Hee. Yahnız o karı ölür.se, o zamana "keder" (kadar) dediğini
yapmadığm için, karın boş olur. ,
- Ölmez, o kan ölmez. "Ne baba deyir ki ölsün".
- Haydi get bi daha ele halt etme.
- Allah razı olsun, Allah çocuklarını bağışlasın.
Adam müftünün elini öperken son derece memnundu.
339
60
Müftüden aldığı dersi yapıyor, arasıra da çocuklarla oynamaya
gidiyordu. Oyundan döndüğünde, üstü başı su içindeydi. Bibisi, üstünü
çıkarıu, kuru giysiler verip giydirdi. Arkasından da bir müjde verdi:
- Tenekeci Mevlit'giie gedeceyik. Onlarda bir şey var, içinde
cinler varımış gibi sesler çıbarir.
Tenekeci Mevlit'ler, onların "ahbap"lanydı. Zaman zaman
karşılıklı oturmaya giderlerdi. Tutak'la iyi durumlu olanlardandı
Tenekeci Mevlil'ler. "Gramafon"ları bile vardı. İşte "içinde cinler
varımış gibi sesler çıharir." denirken sözü edilen buydu.
Çilliler Tenekeci Mevlii'lere. Karşılandılar, oturtuldular. Ve
"gramalon" çalınmaya başladı.
Aygıt ve aygıttan çıkan sesler, çok "acayip" gelmişte ona."Acâip
vc garaiplerdendir" diye düşündü. "Kıyamet alâmetleri"ndenmiş gibi
geldi. "Dcccâl'in âleti olmasın?" Ürperdi. "İçinde ya cin, ya da küçük
insanlar var. Yok.sa bu .sesler nasıl çıkabilir?" Bir şeye yoramadı. Bi
yandan dikkatle dinliyor, bi yandan da aygıtın o yanına, bu yanma,
allına, ü.siünc bakıyordu. "İnsanlar bunun içine giremez-ki. Ama cinler
girer. Cinler her şeye girer." Kafası alı üst oirnuşlu. Evin bireylcriysc,
onun, aygıun orasına burasına bakmasını, incelemesini vc şaşkınlığını
görüp gülüşüyorlardı.
Bu arada "cin"lcrdcn konuşulmaya başladı. Çünkü "Erzurumlu
cindâr (cinci) hoca" gelecekti o akşam. Onlara gelecekti. Sonra bir
komşuya gidilecek, komşunun "cin tutan" kızma baktınlacaktı.
"Zavallı kız kurtarılacaklı cinlerin elinden". Hoca daha gelmeden
konuşmalann hemen hemen tek konusuydu. Övülüyordu sürekli.
"Zincire vurulmuş delileri bile kurlarıyor"muş. "Cinlere
hükmcdiyor"muş. Yalnız hocanın kendisi de biraz "cinli"ymiş. "Deli
gibi"ymiş. "Cinlerle uğraşa uğraşa adam öyle olmuş"muş. "tâa
Erzurum'dan getirilmiş"miş. Buradaki "cinlileri kurtardıktan sonra geri
gidecekmiş"miş.
"Cindar hoca" geldi. Uzun velcara .sakallı. Uzun ve kara cübbeli.
Uzun boylu. Kara bir adam. Kuşkulu, ölkeli, "cin cin" bakışlı.
340
- Buyur hoca efendi buyur..
Sedirde, minderin üstüne buyur edildi. Aricasma yastık konuldu.
Hoca dik dik bakışlarla çevresini şöyle bir taradıktan sonra,
cfibbesini düzeltti, cebinden uzun teşbihini çıkardı. Önüne bakarak
Bsbihini çekmeye koyuldu. Arada bir de üu^iyor, silkeleniyordu. Ve
dudakları kıpırdıyor, birşeyler okuyordu.
"Cin tutmuş kız"ın babası geldi. Hocayla birlikte oradakileri,
evlerine davet ediyordu. Ama hepsinin değil, bir - ikisinin gitmesi
uygun görüldü.
- Bibi biz de gedek mi?
- Bilmem ki oğul, ayıp olmaz mı?
Yavaş konuşmuşlardı aralannda. Sonra açığa vurdular.
Gitmelerinin hiçbir sakıncası olmadığı söylendi.
Ve hoca önde, toplanıp gittiler.
Halı, kilim serili, sedirli ve geniş bir oda. Hoca yine baş köşeye
buyur edildi. Bir süre sonra "cin tuttuğu" söylenen kız getirildi. 15-16
yaşlarında güzel bir kız. İki bölük yapılmış saçları, arkadan, kalçasına
dek sarkmış. Uzun entarisi kat kat. Boyluca. Ürkek bakışlı. Özellikle,
hocaya korkuyla bakıyor.
Hoca, kızla bir odada, yalnız bulunması gerektiğini vc işini ancak
öyle yapabileceğini söyleyince bitişikteki küçük bir odaya aldıhir.
Yalnız hocanın neler yaptığına, kapının aralığından bakılacaktı.
Hocayla öyle anlaşmaya varılmışü.
O da bakıyordu kapı aralığından:
Hoca cübbesini çıkarıp bir yana koydu. Kıza yakla.şü:
- Cinlerin adını söle.
- Ne cini, cin min yoh.
- Söle kız. Adlarını söle ki, kurlarim seni.
- Vallaha yoh.
-Gördüklerimde!
- Bi şey görmirim ki. .
- De kız, beni uğraştırma.
- Aman, herife bah, ben ne deyim, bi şey görmirim ki deyim.
341
- Görirsen görirsen, Görirsen de korhirsen, ondan sölemirsen.
- Vallaha da gönnirim, biUeha da görnıirim.
Hoca kızmaya başladı. Gidip ciibbesinin cebinden bir ip çıkardı.
- Bah bu ipi görirsen? Sölemesen seni direğe bağlarım. Ve
dögerim.
Kız ağlamaya başladı. Hoca daha da kızdı. Öfkesinden gözleri iri
iri açılmışü. Kızmki de korkusundan.. Hoca kızı saçlarından yakaladı,
çeke çeke götürüp direğe bağladı. Kızda bir çığbk. Acı acı yükseliyor.
- Beni kurtann bu herifin elinden! Beni öldürecek!!!!
Anası babası çığlıkları duyarken kıvranıyorlar, ama gidip
karışmaktan çekiniyorlardı. Hocanın, kızlarını "cin"lerin elinden
kurtaracağına inanıyorlardı çünkü.
Hoca kızı dövmek için saldırırken bi yandan da ayet ve dua
okuyordu. Ne ki okuduklarının tümüne yakını yanlıştı.
O da kızın durumuna acıyordu, üstelik hocanın "câhil" olduğunu
anlamıştı. Yanındakilere söyledi:
- Bu hoca kara câhil.
- Sen ne bilirsin, o derin hocadır. Sen çocuhsun daha.
- Hoca, vallaha câhil. Ohuduklannm hepisi yannış. Ayeti de,
duayı da hep yannış ohin İnanmasaz yann siz de gelin müftüye diyek.
Oradakilerden biri iyice anlamak içiıj sordu:
- Ey hele dur sen ne diyirsin, cin çıharma yoh mu?
Küçük molla "yok" diyemedi. Çünkü öğrenmişti ki İslam'da,
temel kaynaklarda bu vardı. Herkesin bildiği "uhruc (ey cin gel çık)
duası" Peygamberin hadisine dayanıyordu. Muhammed'in kendisi de,
"deli"den, "saralı hasta"dan cin çıkarmışü. "Dua"yla ve uhruc" diyerek
"cin çıkarma" işini yapmıştı. Küçük molla bunu
"e't-Tıbbu'n-Nebevî"de okuduğunu anımsıyordu. Ayrıca iyice
anımsıyordu ki, İslam'ın en büyük "âlim"lerinin derleyip kaleme
aldıklan "Peygamberin doktoriuğu" demek olan "e't-Tıbbu'h-Nebevî"ye
göre cin çıkarma sırasında deliye ya da saralı hastaya "dayak" da
atılabilir. "Cin inatçı" olduğu ve çıkmamak için "direndiği" zaman bu
yapılu-. O sırada delinin ya da sarılı hastanın "bedenine atılan sopalar
da aslında cinin bedenine aülıyordur". Bütün bunlan okumuştu da o
342
2amanda kafasma pek yatmamışü. "Ginin elle tutulur bir bedeni mi
var ki ona sopa vurulsun da tesir etsin" diye düşünmüştü. Yine, de
"sağlam hadis'Tere, "büyük âlim"lerin yazdıklanna karşı çıkılmaması
gerektiğini biliyordu. Ne var ki, bu "Erzurumlu cindar hoca"nm
"cahilliği" belliydi. Okuduğu dualardan ve "yanlış", okuyuşlarından
belliydi.
Düşündü küçük molla; Şöyle karşılık vermeyi uygun buldu:
- Cin çıharma var. Var da, bu hoca câhil. Yannış ohir her şeyi.
Türko sözünün önemsenmediğini anlayınca, açıp kapıyı içeri
girdi.
- Sen hoca değil câhilsin.
- Ola sen kifnsin, çıh dışarıî
- Ben Arapça ohudum. Molla Nasır'da ohudum, şimdi de müftüde
ohirim! Ben sarfı bitirdim, nahivden de taa "Elfiyye"yc geldim. Fıkıh)
kelâm, mantık da ohudum. Çok şey ohudum daha da ohuyacam.
Büyük âlim olacam. Ya sen? Buraya gelmişin, ayeti, hadisi "yannış"
ohirsin. "Çoh yannış". Yarın müftüye deyecem. Kızı da bağlamışsın
dögirsin yazıh değil? Deyecem seni müftüye!
"Cindar hoca", şaşkına döndü. Bu nedenle de çocuğun sözünü
kesmeden öyle dinledi. "Müftü" lafı da onu adamakdh ürküttü. Çünkü
"cin çıkarma" İslam'ın temel kaynaklarında varsa da "resmi devlef'te
liı görevli ölan "müftü"nün "resmen" onaylayacağı şey değildi.
Cinci, kızı bağladığı ipi çözdü. Kız titriyordu. Gözleri de
kocaman kocaman olmuştu. İçli içli ağladı. Hoca da ağu" ağır ve suçlu
suçlu cübbesini alıp sıvıştı.
Cinci hocalar da yörenin gerçeklerinden. "Cinleri topIar"lar,
"cüüeri kovar"lar, "cinle;ri yakalamak" için "cinlilere adlarını
s0yfctir"ler. Ve söyletmek için de bağırta bağuta döverler. Kuşkusuz
bütün bımların karşılığında da "Peygamberden kalma geleneği" yerine
getirq> "ücret"lerini alırlar. Alabildiğine yaygmdu "cindar" hocalar.,
Kimi "az «tein", kimi "çok derin"dir. Ve çok ustadırlar halkı inandırıp
kandumakta.
* * *
343
"Türko", müftüden ders alıp okuyordu. Ama müftü, "kelâm",
"âlet", "mantık" gibi alanlarda pek yararlı olamamaya başlamıştı.
Bununla birlikte yararlı olduğu alanlar da vardı: Özellikle "hat", yani
yazı sanaü. Kur'an, "tecvid", "fıkıh","hadis" gibi alanlarda da iyiydi.
Birkaç ay okudu müftünün yanında, ilkyaz gelmişti. Kimi kuşlar,
karlarm eridiği yerlerde, karların altından başlarını çıkaran "kar
çiçekleri", arslan ağızlı nevruz çiçekleri ilkyazı tüm kokusuyla
yaymıştı çevreye. Sevinciyle, coşkusuyla... Yavaş da olsa doğa
"uyanıyor"du. Kar sularının çamurlarla birlikte doldurduğu ve
kabarttığı Murat ırmağı, çamurlu, ölkeli, deli deli akıyordu durmadan.
Karşıdan karşıya geçişler, "sal"larla oluyordu. Bu arada yeni başlayan
köprü yapımı. Kocaman bir şey, köprü yapılan yerde vuruyordu
kazıkların tepesine. "Tak, tak, tak". Kafalarına vurulan kazıklar dibe
biraz daha batmaktan başka bir yol bulamıyordu. Şâir Mütelemmis'in
dediği gibi bu kazıklara acıyan da yokuı.
* * *
"Türko"nun babası gelmişti. Ve oğlunu alıp götürecekti.
Abdul Hoca, Muş'un Bulanık (Kop) ilçesine bağlı Milibar
köyünde "imam durmuş"lu. Evini de "Simo"dan oraya taşıyıp
götürmüştü. Bu arada yakında bir köyde çok "âlim", yanında "talebe"
okutan bir hoca adını duymuştu. "Molla Zahir". Duyar duymaz da
gidip hocayla görüşmüş, oğlunun durumunu anlatmış, bundan böyle o
hocanın okutmasını istemişti. Molla Zahir de kabul etmiş, söz
vermişti. Köyün camii, hocanın öğrencileriyle doluydu. Kartallı
köyünde olduğu gibi bu köyde de "faki"ler, camide yatıp kalkıyorlardı.
Yemeleri, içmeleri de köylüden sağlanıyordu. KartaHı'da olduğu gibi.
Vc yine KartaHı'da olduğu gibi, caminin yakınında " k u l l e t e y n "
vardı.
"Türko" için yeni bir "kulieteyn"li yaşam başlayacaktı. Yine aynı
türden ilişkiler içinde...
"Türko" babasıyla birlikte gidecekti. Milibar köyünün ileri
gelenlerinden ve okumuş yazmışlarından "Hamza Efendi"nin 13
yaşındaki güzel kızı Sürahi'yle sözlenecekti. Bir yandan da "faki"li.
344
"râtib"li, "kulleteyn"li köyde. Molla Zâhir'den yeni ve daha ileri
dersler alacaktı. Okuyacak, okuyacakü...^Aynı hedefe ulaşmak için:
Basra'da, Kûfe'de bile bulunamayacak ölçüde âlim olmak"...
"Türko"nun herkese birşeyler verebilecek bir "okul" niteliğindeki
"roman"ınm 12 yaşma değin olan bölümü böyle. Burada kimi yer ve
kişi adları değişik olarak yer almışsa da, çoğu aynı. "Belgesel". Yer
alan kitap, ders adları gerçek; dinsel konular da her zaman
gösterilebilecek temel İslam kaynaklarma dayalıdır. Anlatdanlara
islerseniz "roman" demeyin. "Romanlaşan gerçekler"... Edebiyattaki
"edeb"li "aydın"ım bilir misin nedir "kulleteyn"? Ve bilir misin onu
yaratan Şeriat nasd bir ilkelliktir? "Türko" ise onun içinde gelişen
"ölüm"ü. Bilir misin?
345










Y A Z A R I N " K U R ' A N A N S İ K L O P E D Î S Î " N E
İ L İ Ş K İ N İ L G İ L İ Ç E V R E L E R İ N
G Ö R Ü Ş L E R İ N D E N B İ R D E M E T
Kur'an" AnsikİGpedisi'nin hazırlandığım duyduğum zaman sevincim
çok büyük oldu; çünkü bu tür bilimsel ve ciddi eserler, bizim din
bilgini geçinenlerin dışındaki bilginler, çoğunlukla da müslüman olmayan
bilginler tarafından hazırlanmıştır. Örneğin Kur'an dizini,
Flügel tarafından, altı mıaeber hadis kitaplan dışındakileri de içine alarak
muazzam bir karşılaştırmalı, konulan tasnif edilmiş hadis konkordansı
da Vensink tarafından, yıllarca harcanan bir emek ürünü olarak
yayınlanmıştır.
Bunlardan daha önemli olan elimizdeki Kur'an Ansiklopedisi bu
kez bir Türk bilirri adamı tarafından hazu-lanmıştır. Yazar Turan Dursun,
uzun yıllar Ankara TRTsinde din ve ahlak yaymlanm yönetmiş
ve yine uzun bir süre Sivas Müftülüğü yapmıştu".
İslam! bilimleri ve arapçayı hakkıyla bilen Turan Dursun bu
eseriyle islamm gerçek amaçlannm, ilkelerinin iyice anlaşılarak
hurafelerden uzaklaşılmasiiîa hizmet edecektir.
O, Kur'an'daki bütün sözcüklerin ve terimlerin kökenlerine inmiş,
niçin ve ne anlamda kullamldıklannı, olaylann akışı arap-islam topluluğunun
gelişişi sentezleriyle işlemiştir. Bu niteliğiyle bu ansiklopedi,
ünlü ingilb. arâp edebiyatı uzmanı Arthur JEFFERY'nin hazırlayıp
1938'de Mısır'ın JCahire şehrinde basürdığı "The Foreign Vocabulary
of the Qur'an" adlı eserinden daha önemlidir. Çünkü A. Jeffery, sadece
Kur'an'daki sözcüklerin kökenlerini saptamıştır. Sayın Turan Dursun
ise, aynı şeyi yaptıktan başka; alındıkları dillerdeki asd anlamlarını
karşılaştırarak sonuçlar çıkarmışör.
Türkiye'cte ve dünyada ilk kez yaymlanan bu Kur'an Ansiklopedisi
sayesinde bu konunun müslüman ve gayr-i müslim meraklıları, tamamiyle
ana kaynaklara ve sağlam belgelere dayanılarak hazırlanmış bilgileri
elde etmiş olacaklardır.
Bu nitelikleri dolayısıyla bu değerli esere, din!, sosyal ve tarihi
alanlarda eğitim yapan okullann büyük ilgi duyacağmı umuyorum. .
Memleketimize böylesine değerli bir eser kazandıran T. Dursun'u
tebrik eder, basanlar dilerim.
Prof. Dr. Neşet ÇAĞAT
346
Kur'an yalnız İslâm dininin değil, İslâm hukukunun da an
kaynağıdır. Bundan dolayıdır ki, Kur'an'm hukuk kurallannı içere
ayetlerinin ne zaman, hangi olay üzerine ve niçin geldiklerinin iyio
irdelenip açıklanması çok önemlidir. Aynca Kur'an'da sonradan geleı
bir âyet daha önce gelen bir ayetle çelişiyorsa, önce gelen âye
"mensuh" hükümsüz sayıldığından vc bu husus Bakara sûresinin lOf
âyetindeki: "Her hangi bir âyetin hükmünü yürürlükten kaldım: vey
unutturursak, onun yerine daha hayırlısını veya onun benzerin
getiririz..." hükümü teyid edilmiş olduğundan, hukuk bakımmdâı
hangi âyetin, hangi âyetle neshedilmiş olduğunun tartışmasız olaral
saplanması da özel bir önem taşır.
Bütün diller durmadan değişmektedirler. Sözcükler anlamlann
yitirmekte, yeni anlamlar kazanmakta, değişik anlamlara
gelmektedirler. Bir örnek vermek gerekirse: Elli yıl önce doğrudaı
doğruya "aldaünak" demek olan "iğfal etmek" bugün gazetelerimiz
sayesinde "ırza tecavüz etmek" anlamında dilimize yerleşmiş
bulunmaktadır. Bundan ötürü âyetlere anlam verirken, sözcüklerin
bundan 1400 yıl önce ne anlama geldiklerini bilmek ve âyeüeri ona
göreanlayıpyommlamak gerekir.
Çok uzun ydlar önceden tanıdığım ve bilimsel kişiliğine,
yorulmak bilmez çalışma aznîine ve eski arapça bilgisine hayran
olduğum Sayın Turan Dursun'up "Kur'an Ansiklopedisi" adi allında
Kur'an'ı ansiklopedik açıdan inceleyen ve yalnız hukuk sorunlannı
değil Kur'an'm içerdiği bütün sorunları kapsayan bir yapıt hazulamış
olduğunu öğrenmem beni çok sevindirdi.
Bu yapıtın "Allah" maddesini inceleyince Sayın T. Dursun'un
yapıtını tam bir vukufla, objektif ve çağdaş bilim yöntemlerine göre
hazırlamış olduğunu gördüm. Bu büyük yapıt yayınlandığında
konunun her yönü ile ilgili herkesi doyurucu olacağından ve
ülkemizde büyük bir boşluğu dolduracağından hiç kuşkum yoktur.
Yapıtı hazırlayan Sn. T. Dursun'u ve yayınlayacak olanlan şimdiden
kuüanm.
Alıntı ile Cevapla
  #53  
Alt 30-09-2012, 07:26
Neva - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
Neva Neva isimli Üye şimdilik offline konumundadır
Kıdemli Üye
Dinlerden Özgürlük Grubu Üyesi
 
Üyelik tarihi: 03 Aug 2010
Mesajlar: 14.706

Başarı Ödülü 

Standart

Prof. Dr. Coşkan Üçok
347
Bundan birkaç yşıl önce bir rastlantı sonucu kendisiyle
tanıştığım Turan Dursun, bana, bir Kıu'ari ve hadîs ansiklopedisi
hazırladığmdan söz etmişti. Ancak bu eserle ilgili bir şey görmediğim
için, kendisine sadece eski deyimle: "sayın meşkûr olsun" demekle
yetinmiştim. Bu kez incelemem ve bu konudaki düşüncelerimi
bildirmem amacıyla ansiklopedinin "Allah" ile ilgili maddesini
getirdiler. Bu maddeyi büyük bir ilgil ile okuduğumu önceden
belirtmek isterim.
Genellikle yeni ortaya çıkan her din, insanlan uzun süre etkisi
altında bırakan bir heyecanı da birlikte getirir. Bazan uzun, bazan da
kısa bir süre sonra, daha çok duygusallığa dayanan bu heyecanın
yerini, ona nalcn olan inançları, akıl vc mantıkla bağdaşurma çabası
alır. Bu çaba daha çok bu inançlann gerçekliğini ispata yönelik olur.
Çoğu kez böyle olmakla birlimle, pek az da olsa, bu çalışmalar, dinsel
inançlara ters düşen bazı gerçeklerin onaya çıkmasına yiudım eder.
Yeni dinin inançlarını içeren kutsal kitapların, çoğu kez insanları
etkisi akında bırakan kısa ve özlü ifadeleri, çok geçmeden, bunları
yeleri kadarlanlayamayanlar ya da yanlış anlayanlara açıklama gereği
duyulur. Böylece dinin gerçek yanıyla, onu yanlış uygulamak suretiyle
bağnazlığa varan yanının açıklanması sağlanmış olur. Bu konuda
bilgisi lam olanların djnscl bir bağnazlığa sapmamasına karşın, bu
alanda yeler derecede bilgi sahibi olmayanların, çoğu kez bağnazlığa
saplandıklan görülür. Ülkemizde son zamanlarda görülen dinsel
bağnazlık da, bu konudaki bilgi yetersizliğinin sonucudur. Dinsel
alandaki bu bilgi yetersizliğini gidermek amacıyla Turan Dursun
tarafından hazırlanan bu eserin ülkemizde başlayan dinsel bağnazlığın
giderilmesinde büyük yararlar sağlayacağı ümidindeyim. Yazar bu
amaca ulaşmak için, bir yandan gerçeklen kılı kırk yararcasma
islamiyclin başlangıcından itibaren bilinen ya da ileri sürülenleri birer
birer nakletmekten çekinmemiştir. Bütün bunlara ek oku-ak, şimdiye
kadar hiçbir dinsel yapıtla rastlanmayan açık ve seçik bir ifade
kullanılmış olması da ansiklopedinin değerini bir kat daha
artırmaktadır. Sonuç olarak, bu yapıün bir an önce yayınlanması,
ülkemiz kültürü için bir kazanç olacaktu".
Prof. Dr. Tahsin YAZICI
348
Şimdi bir Kur'an Ansiklopedisi'yle karşı karşıyayız. Bu
ansiklopedi, sözü edilen ihtiyacı karşılamakta, Kur'an-ı Kerim-in
orijinal ve geniş bir sözlüğü mahiyetindedir. Bir sözlük ve ansiklopedi
olarak bu alanda ilk kez görülmektedir. Bazı bölümlerini okudum ve
inceledim. Tefsir, tarifet, hadis ve ana kaynaklara dayanmaktadır.
Sonuçlarda bazı yorumlar tartışmalı olsa da, bu yöntem, ilk kez
Türkiye'de, İslam üzerine düşünen öğrenci vc araştırmacılara kolaylık
sağlayacak, yeni olay vc anlamlara göre yapılacak yorumlara olanak
hazırlayacaktır. Bu nitelikte bir eseri düşünen, büyük uğraşlarla ortaya
koyan ve destek olup yayıma hazırlayanları, yayınlayanları kutlar,
ileride bu yoldaki çalışmalarını daha da geliştirmelerini ve
mükemmeliyetlere ulaştırmalarını ümit ederim.
Dr. Lütfi DOĞAN
Kur'an Ansiklopedisi. Şimdiye kadar olmayan, ama ihtiyacı
duyulan bir ansiklopedi. Diyanet teşkilatında Merkez Vaizi, Müfettiş
olarak görev yapagelmiş bir insan olarak belirteyim ki, bu ansiklopedi
büyük bir boşluğu dolduracak. Çünkü:
1- Çağımız insanı artık öğreneceklerini cn kısa zamanda
öğrenmek ister. Kolay ve hemen. Çünkü fazla zamanı yoktur.
Kur'an'daki konuları hemen aniamaksa oldukça zor. Aranan,
ancak uzmanlarca bulunabilir. Diğer müslümanlara, insanlara,
öğrencilere gelince işıc o zaman konuların bir ansiklopedi kolaylığı
içinde bulunması gerekir. Kur'an ansiklopedisi bu kolaylığı
sağlayacaktır. Aranan konu kolaylıkla bulunabilecektir.
2- Kur'an'daki kelimeler, hangi ayetlerde, hangi anlamlarda yer
aldıysa bulunabilecektir.
3- Ayetlerin anlattıkları ve hükümleri alanında İslâm otoriteleri
neler söylemişler ve nc gibi görüşler bclirtmişlerse yine kolaylıkla
bulunup anlaşılabilecektir. ,
4- Ansiklopedinin dili anlaşılu- bir dil olarak seçildiği için karışık
ve karmaşık konuların da anlaşılmasını kolaylaştıracakür.
Arapçayı ve konuları çok iyi bildiğini bildiğimiz Turan Dursun'u
ve yayınlayanları, böyle bir eseri hazırlayıp yayınladıkları için tebrik
ederim.
Hamza AYAN
349
Kur'an, İslam'm temel dayanağıdır. Onun için de çok iyi
bilinmesi gerekir. İyi bilinmesiyse, en başta "kelime"lerin bilinmesine
bağlıdır. Hangi kelime, nereden nasıl gelmektedir, hangi anlamı yahut
hangi anlamları içine almaktadır, "kıraat vecih"i, ayctlerdeki
"vecih"leri, yani hangi ayetle hangi manaya geldiği, İslam
otoritelerinin nasıl ele aldıklan, hangi görüşte birleştikleri yahut
ayrıldıklan...? Bütün bu yönleriyle bilinmelidir.
Bütün bunları derli toplu anlatan kitaplar son derece azdır.
Olanların da dilleri çok ağırdır. Her Arapça bilen kolaylıkla işin
İçinden çıkamamaktadır. Temel İslâmi kaynaklar Arapça'yla yazılıdır.
Bunlaı^ı anlayanlann sayılanysa yok denecek kadar azdu".
Ayrıca şimdiye kadar yazılı kitaplardan, yukarıda belirtilen çapta
bilgiler elde etmek, kanşık olması nedeniyle de zordur.
Şimdi büyük bir memnunlukla öğreniyoruz ki, dünyada ve
ülkemizde ilk olarak bir işe girişilmiş ve gerçekleştirilmiş
bulunmakta, bir Kur'an Ansiklopedisi meydana getirilmiş
bulunmaktadır. Bu, çok büyük bir hadisedir. Artık herkes Kur'an'daki
kelimeleri kolaylıkla anlayabilecektir. Aradığını alfabetik olarak
düzenlenmiş olan ansiklopedide bulup öğrenebilecektir. Yalnız
kelimeleri değil, Kur'an'm içine aldığı konulan da öğrenebilecektir.
Arapçayı temel kitaplarından okuyup öğrenmek vc öğretmek için
yıllarca çaba harcamış biri ve ayrıca bir hâfız olarak belirunek isterim:
Bu ansiklopediyle, Kur'an ayetlerinde ve ilgili hadislerde ne var ne
yok; İslam otoritelerinin görüş ve yorumlanyla birlikte öğrenme
imkânı, müslümanlara, inceleyicilere sunulmaktadır. Bütün
müslümanlara, öğrencilere ve öğremıenlere yürekten tavsiye ederim.
İsmail GÜL
350
G Ö R Ü Ş L E R İ N İ Z İ L Ü T F E N
Y A Z I N I Z
Kulleteyn, kendi alanında çok önemli
bir özelliktedir. Bu kitap birçok
yönden ele alınıp değerlendiriledektirv
Görüşler, tartışmalar olacaktır.
Şimdiden başka birçok dile çevrilrriesi
de düşünülmektedir. Kitaba ilişkin
görüşlerinizi lütfen bildirin. Bu
görüşler değerlendirilecek; kimi bu
kitabın öteki baskılarında, kimi de
aynca basılacak, yayımlanacaktır.
Şimdiden teşekkürler.
Görüşlerinizi bildireceğiniz adres:
P.K. No:57
Üsküdar - İstanbul
Alıntı ile Cevapla
  #54  
Alt 16-09-2016, 23:51
İlahimasal İlahimasal isimli Üye şimdilik offline konumundadır
Üye
Dinlerden Özgürlük Grubu Üyesi
 
Üyelik tarihi: 22 Mar 2015
Mesajlar: 4.698
Standart

Turan Dursun'u genelikle " din bu" serileri ile tanımaya başlarlar.
Turan Dursun'u şahsen " kulleteyn" ile tanıdım.
Turan Dursun'nun ölümüne belkide bu konu sebeb oldu?

Kulleteyn konusu okunması gereken bir yazı.
Neva bu konuyu usanmadan buraya işlemiş. Guncelleyelimde forumda gezmeyi sevmeyen siyasal islamcilar okusunlar.

Halk arasındaki islamın yaşantı biçimine surekli " islam bu deil" diyen şaklabanlar biraz da olsa kendilerine gelse diyecegimde . Nerdeeee.

Türkiyenin gelişmemesine birinci sebeb SİYASAL İSLAMCILARDIR.

Okuyun. Neva emek vermiş.
Alıntı ile Cevapla
Cevapla

Önerilen Siteler

Başlık Düzenleme Araçları
Stil

Yetkileriniz
Yeni Mesaj yazma yetkiniz Aktif değil dir.
Mesajlara cevap verme yetkiniz aktif değil dir.
Eklenti ekleme yetkiniz aktif değil dir.
Kendi Mesajınızı değiştirme yetkiniz Aktif değildir dir.

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-KodlarıKapalı

Gitmek istediğiniz forumu seçiniz


Bütün Zaman Ayarları WEZ +3 olarak düzenlenmiştir. Şu Anki Saat: 12:36 .