PANTOKRATOR İSA - Kariye Müzesi
Hristiyanlıkta faizin evrimi şöyle olmuştur: Hz. İsa, faiz işlemlerini kesin olarak reddetmiş; müritlerine ve havarilerine çıkar gözetmeksizin yardıma muhtaç olanlara yardım ederek hayır işlemelerini öğütlemiştir. Ancak Kiliseler, Hz. İsa'nın bu yasaklarına karşı uzun süre direnmiş; toplumsal hayatın baskısıyla ve kapitalizmin ortaya çıkmasıyla faiz; hem toplumların ve hem de devletlerin iktisadi yapısına sinsice kök salmıştır. Dönemin din adamlarından Jean Calvin, faizi yalnızca tüketim aracı olarak görmemiş, üretimi de hesaba katarak faizle para almanın meşru olduğunu söylemiştir.
Merkantilistlere göre faiz; sermayenin kirası olarak tarif edilmiştir. Faizi, arazinin icarı ve gayrimenkullerin kirasıyla aynı değerde görmüşlerdirİ "faiz de kapitalin kirasıdır" diyerek, faizciliğin önünü açmıştır.
Fizyokratlara göre faiz; bir para tutarının ödünç verilmesi halinde hak ettiği faiz, bu parayla alınabilecek toprağın getireceği ranttan daha az olamaz, şeklinde izah edilmiştir.
Adam Smith ve David Ricardo gibi dönemin ünlü ekonomistleri faizi alanın ödünç paradan sağlayacağı kar için alacaklıya ödediği karşılık olarak değerlendirmişlerdir.
Kuran'ı incelemesiyle de tanınan teorisyen Karl Marx, faizi tabiata aykırı ve ahlaksızlık olarak nitelendirmiştir.
Ünlü iktisatçı Keynes, faiz konusunda klasik iktisatçılardan ayrı düşünerek; faizin tasarruf için gerekli olmadığını savunmuştur. Keynes'e göre; faiz yatırımları teşvik etmez, aksine engeller.
Bana göre, faiz paranın zamana göre korunmasıdır. Antik dönemde paralar altın, gümüş ve bronz olarak yapılırdı, dolayısıyla faize gerek yoktu. Bu nedenle Hz. İsa, tüm yaşamı boyunca faizden bahsetmemiştir;
"Sezar'ın hakkı Sezar'a!" diyerek yalnızca vergiden bahsetmiştir. Ancak günümüzdeki paraların kendileri değersizdir; üzerinde yazan rakamlara göre o günkü bir değere sahiptir. Fakat bu paraların zamana göre değerlerindeki değişimi sıfırlamak gerekir. İşte faiz bu durumda devreye girer.
Peki faiz için hangi değer kullanılmalıdır? Eskisi gibi altın mı, gümüş mü, yoksa başka bir şey mi?
İşte bütün sorun burada yatıyor. Bana öyle bir değer söyleyin ki, bu değer yüzlerce, hatta binlerce yıl değişmesin?