Alvin´isimli üyeden Alıntı
Sen gercekten de yazdiklarimi anlayamiyorsun yada algilamakta gucluk cekiyorsun. Ben, yazdiklarimdan sorumluyum, sen algiladigindan sorumlusun. Senin orneginden gidelim.
Yukarida bir ornek verdin. Buna gore bir sistem var. Esitlige yada ifadeye diyelim, bakarsak, bu sistem butunlugundeki yeti (X) ile sistemin parcalari (A, B, C, D, E, F, G, H) arasinda iliski var sonucuna variriz. Yani, B parcasinda gerceklesen problem, (B arizalanirsa), X yetisinin etkilenebilecegini gosterir. Fakat bu, B'nin tek basina islev sahibi veya sonuclandirici bir yapi oldugu anlamina gelmez. B'nin arizalanmasi X yetisine zarar verebilir, etkileyebilir, boyle diyebiliriz. X yetisi, sadece B'nin arizalanmasiyla yada problem yasamasiyla da sinirli degildir. Diger parcalarin arizalanmasi veya diger faktorler de X yetisini etkileyebilir. Eger ki, X yetisi karmasik bir yapiya sahipse, ki oyle farz edelim, tek bir parcanin durumunun X yetisinin tamamini belirlemede tek belirleyici oldugunu soyleyemeyiz. Gunluk hayattan somutlastirirsak eger, evini dusun. evinin guvenligi, sadece bir parcanin, ornegin bir kapinin kilidinin durumuna bagli degil. Evdeki her parca, alarm sistemi, kapilar, pencereler, guvenlik kameralari vb. bir araya geldiginde evin guvenligini saglar. Kapinin kilidinin arizalanmasi, evin guvenligini belkide etkilenebilir, ancak diger onlemler (alarm sistemi, guvenlik kameralari, diger kapilar ve pencerelerin kilitleri) sayesinde guvenlik saglanabilir. Yani, evin guvenligi, tek bir parcanin durumuna bagli degil, tum parcalarin etkilesimi ve katkisiyla saglanir. Bir ekosistemin dengesi, sadece bir turun populasyonuna mi baglidir? Hayir. Tum organizmalar arasinda karmasik bir etkilesim agi vardir. Ornegin, bir ormandaki agaclarin populasyonu, o bolgedeki diger turlerin (ornegin, kuslar, bocekler, kemirgenler, dinozorlar vb.) hayatlarini dogrudan etkiler. Eger agac populasyonu azalirsa, bu durum ormanda yasayan diger organizmalarin yasam alani ve beslenme kaynaklarini da etkiler. Ayni sekilde, bu diger organizmalarin populasyonlari da degisiklik gosterebilir ve bu, tum ekosistemi etkileyebilir. Buradan cikan sonuc su olabilir ki, X, sadece H' ile degil, bir butun olarak ve tum organizmalarin arasindaki etkilesim ile aciklanir. Bizim soyledigimiz bu. Senin ne anladigindan ben sorumlu degilim.
"A+B+C+D+E+F = X ise
X=A olabilir mi?"
Bak yine tekrar ediyorsun. Kafanda benle ilgili, soylediklerimle ilgili zayif bir arguman kuruyorsun ki ben ifade etmemisim; ifade bana ait degil, oradan kalkip, saman adam dovuyorsun. Eger ki X dedigimiz olgu, A, B, C, D, E ve F'nin toplamiysa, bu direkt X=a diyemeyiz. "niye diyemeyiz"i yukarida anlattim. X, A'nin disinda diger harflerden (B, C, D, E, F) olusan bir toplam. Esitlikte X'in A'ya esit olmasi durumu, diger harflerin degerinin goz ardi edilmesi olur. Bunu burada yapan var mi? Yok. Herhangi bir organizma oldugunu dusun. Senin yasam suren, genetik faktorlerden (A), cevresel etkilerden (B), beslenme aliskanliklarindan (C), yasadigin stres seviyesinden (D), hastalik riskinden (E) ve diger yasam kalitesi faktorlerinden (F) kaynaklaniyor diyelim. Bu yasam suresine de X diyelim. Yani senin ifadenle, X = A + B + C + D + E + F olsun. Simdi , senin yasam suren, bu denkleme gore, sadece genetik faktorlerden (A) kaynaklanmadigi ve baska faktorler de icerdigi icin, A=X olmaz.
Madem beyin konusuyoruz, ve senin de itirazlarin var bu konularda. Ayni denklemin degiskenlerini degistirelim ve tekrar kuralim. Bir beyin bolgesinin aktivitesi hakkinda spesifik konusalim. O bolgedeki noronlar atesleniyor. Ateslenme oranini etkileyen faktorler var. Mesela, sinaptik baglantilar ve kimyasal sinyaller gibi baska faktorler. Bu bolgedeki toplam aktiviteyi X olarak adlandiralim, yani X = A + B + C + D + E + F olsun. Burada A, noronlarin atesleme orani olsun; B, sinaptik baglantilarin gucu olsun; C, norotransmitter seviyeleri olsun; D, hormonal etkiler olsun; E, beyin dalgalari olsun ve F, diger noral faktorler olsun. Eger X'in yani- bolgedeki toplam aktivite- sadece noronlarin atesleme oranina (A) esitlersek yada indirgersek, diger noral faktorler (sinaptik baglantilarin gucu, norotransmitter seviyeleri, hormonal etkiler, beyin dalgalari, diger noral faktorler) goz ardi edilir ve bunu goz ardi eden yok.
Sen, kafanda baska seyler kuruyorsan yada yanlis anlamlara variyorsan yazdiklarimdan, bu; senin algindaki bir problemdir ve "Sana tavsiyem serotonin oranlarina bir baktirman, ciddi odaklanma ve algilama sorunlari yasiyor" olabilirsin. Ki, algi problemini de serotine indirgeyemezsin, cunku isin icinde, beynin normal islevini engellleyen baksa faktorler de vardir.
Ozgur irade olayini da hala anlayamadin. Yada ben kendimi anlatamadim. Bu arada ben de sinirli degilim, elestirel dusunecegim diye, olmadik seyler ifade ediyorsun. O yuzden rahatla diyorum, dusun, baska seyler yap, daha sonra tekrar oku yazdigimi lutfen. Bunda bir problem yok.
|