Doğruculuk

[spartacus]

Velhelebe´isimli üyeden Alıntı

Olay bilgelik sevgisi gibi. Herkes bilgi elde eder peşinden koşar ama bilgiyi sevene filozof diyoruz. Doğru meselesi de buna benziyor. Sen de doğrucu olabilirsin kendine bunu demesen bile. Çünkü doğru bilginin masada olmasını ve yanlışların elenmesini istiyor ve bunu yapmaya çalışıyor olabilirsin. Bu bir derttir, kaygıdır. Doğruluk kaygısıdır. Kimisi bu kaygıya sahip olmadan öylesine de yapabilir. Ona doğrucu denmesi abes olabilir.

İyi de "culuk" söylemi gereksiz
Doğru meselesi başka bir konu, doğru"culuk" başka, birisi kimlikle ilgiliş değildir diğeri ise bir kimliklendirme, subjektif, gereksiz yakıştırma.

Peki doğrucu olmanız her türlü yorumunuzu doğru yapar mı?

Ben doğrucu değilim, kendime söylemesem bile. Doğrucu olmak bir yöntem midir? Hayır, o halde gereksiz, eğer derdiniz bilgi ise, ama doğrulamak bir yöntemdir. Mazzeus, sonra tek doğru benim çünkü doğrucuyum, benim her görüşüm doğrudur demeye başlarsınız ki bu da bilimsel değil haliyle geriye kalan dinsel siyasete girer...

Halbuki doğru ne kadar gerçek ise(eğer gerçekse) yanlış da o kadar gerçektir ve hangisinin geçerli olup, olmadığını ve hangisinin doğru-yanlış olduğunu koşullar belirler.

[Velhelebe]

Özetle olay doğruları sevmek ve bunu ortaya koymaya hevesli olmaktır.

[Velhelebe]

Gereksiz bir kimlik değil. Filozof gereksiz bir kimlik mi? Onun gibi. Bir örnek vereyim. Teyit.org gibi siteler var. Yanlış bilgileri düzeltip doğrusunu yayınlıyorlar. Bazı insanlar yanlışa dayanamaz ve doğruyu ortaya koymak ister. Bunların kimliği doğrucudur. Her insan yazı yazabilir ama yazar olmak başka bir şeydir. Yazar adam bundan zevk alır.

Spartacus doğru yolda olmak denilen şeyi eleştirmeye çalışıyor. Ama bende o da doğru ki. Mesela adam doğru yoldayım sen yanlış yoldasın diyor. Neden diye sorarım. Çünkü şu şu şu der. Yani ben haklıyım sen haksızsın diyor. Neden haksızım onu sorarım. Dediğinde haklı ise tamam derim. Değilse doğru yol demesinin anlamı yoktur. Ama daha ziyade bir istikamet kastediliyor olabilir. Yani bir kişi hatalar yapıyor olsa bile istikameti doğru olabilir. Tabi doğru yolda diye her konuda haklı ya da hatasız denemez. Genel istikamete bakılır. Doğru yolda olmak yararlı ya da zararlı olmak gibi bir ayrımdır.

[spartacus]

Velhelebe´isimli üyeden Alıntı

Gereksiz bir kimlik değil. Filozof gereksiz bir kimlik mi? Onun gibi. Bir örnek vereyim. Teyit.org gibi siteler var. Yanlış bilgileri düzeltip doğrusunu yayınlıyorlar. Bazı insanlar yanlışa dayanamaz ve doğruyu ortaya koymak ister. Bunların kimliği doğrucudur. Her insan yazı yazabilir ama yazar olmak başka bir şeydir. Yazar adam bundan zevk alır.

Spartacus doğru yolda olmak denilen şeyi eleştirmeye çalışıyor. Ama bende o da doğru ki. Mesela adam doğru yoldayım sen yanlış yoldasın diyor. Neden diye sorarım. Çünkü şu şu şu der. Yani ben haklıyım sen haksızsın diyor. Neden haksızım onu sorarım. Dediğinde haklı ise tamam derim. Değilse doğru yol demesinin anlamı yoktur. Ama daha ziyade bir istikamet kastediliyor olabilir. Yani bir kişi hatalar yapıyor olsa bile istikameti doğru olabilir. Tabi doğru yolda diye her konuda haklı ya da hatasız denemez. Genel istikamete bakılır. Doğru yolda olmak yararlı ya da zararlı olmak gibi bir ayrımdır.

Sevgili Velhelebe
Filozof, temelleri ayrı bir konu. Senin tutumuna göre ise filozofcu gibi bir terimin anlamı nedir?

Bir yöntem olarak doğru-yanlış kıstası farklı, doğrucu olmak farklı.

Teyit, temelinde doğru-yanlış değil bilgi yatan bir süreçtir, yani gerçeğin ne olup, olmadığıdır orada esas konu. Doğru-yanlış mefhumu ise, kişilerin ne bildiği, nasıl bildiği yani kişilerle ilgili bir sorundur, işin doğrusu-yanlışı kıstası teyitten sonra gelir ve burada amaç doğruculuk(culuk) değildir.

Örneğim Ortaçağda olsaydık, dünyanın yuvarlak olduğu söylemi yanlış olurdu, bu halde doğrucu sırf kendisine doğrucu dediği için ne yapardı?

Zaten tam da bir diğer sorun "haklı olmak" noktasında.

Neyse aslında önceki yazılarımda ifadelerimin altını doldurmuştum.

[Velhelebe]

Doğru ile doğruculuk farklı biliyorum. Benim kastım zaten doğruların peşinden koşan kişi. Bilginin peşinden koşana filozof diyorsak buna ne diyeceğiz? Seni kırmayalım doğrucu olmasın. Maymun mu diyelim

Biraz teknik gidiyorsun, anlamakta zorlanıyorum, ben sokak ağzıyla konuşuyorum. Teyitin temelinde bilgi ya da iddia yatar ama doğru bilgi mi yanlış mı onu ortaya koyar. Yani bu bilgi aslında doğru değil doğrusu aha şu derler. Doğru yanlış teyitten sonra gelir demişsin, kastını anlamadım. Esas mesele gerçek ne o diyorsun doğrudan ziyade. Elbette doğru iddia, bilgi vs ile alakalı, yani kişiye dair. Gerçek ise kişilerden bağımsız. Bunları biliyoruz. Ama konuşurken ben doğruları savunurum, doğruların peşinden giderim gibi konuşuyoruz. Ben gerçekçiyim, gerçeğin peşinden koşuyorum demiyoruz, o da söylenebilir elbette. Ama amaç sadece gerçek değil. Düşünme biçimleri de söz konusu, doğruluk burda önemli. Bir de sunulan iddialar, bilgiler söz konusu oluyor. Onlar yanlış aha doğrusu bu zemininden söz ediyorum. Benim zemimim biraz halkla ilişkiler sayılabilir. Yani ortada dolaşan yanlış düşünce ya da argümanlara dayanamayıp düzeltmek istemek. Daima düzgün, doğru düşünce ve bilgiler olmalı falan. Yoksa kendi başıma gerçeği bilsem bi anlamı yok. Doğru düşünceyi ortaya koymak bence değerli. Doğru ve gerçek arasındaki nüans farkını biliyorum ama önemsiz olduğunu düşünüyorum burda. Çok nüans farklarını vurguluyorsun, fazla teknik gidiyorsun.

[Velhelebe]

Ortaçağ'da olsak dünyanın düz olması yanlış deyip karşı çıkardım. Nitekim Galileo da bunu savunmuştur. Düz diyenlere meydan okurdum ve onları Sokratik yöntemlerle çürütürdüm

[spartacus]

Velhelebe´isimli üyeden Alıntı

Doğru ile doğruculuk farklı biliyorum. Benim kastım zaten doğruların peşinden koşan kişi. Bilginin peşinden koşana filozof diyorsak buna ne diyeceğiz? Seni kırmayalım doğrucu olmasın. Maymun mu diyelim

İstiyorsan diyebilirsin, madem doğruculuk salt bir yakıştırma ve içi boş, paşa gönlün bilir.
Filozof da bilginin peşinden koşan demek değildir, filozof bilgi edinme peşinde koşan dersen bir nebze anlamlı olur, doğrusu bilgi edinme çabasında olandır, şu "peşinden koşmak" argümanından bir türlü kurtulamadık değil mi? İlla bir şeylerin peşinden koşacaksın, illa kişiliğini bir yerlere kondurmak için kendine bir dolu yakıştırma, kimliklendirme amacına sahip olacaksın, filozof ve bilge bir şeylerin peşinden koşmayandır.

Velhelebe´isimli üyeden Alıntı

Bir de sunulan iddialar, bilgiler söz konusu oluyor. Onlar yanlış aha doğrusu bu zemininden söz ediyorum. Benim zemimim biraz halkla ilişkiler sayılabilir.

Evet kişisel, subjektif ve buradan bir öğreti çıkmaz, hasılı başta söylediğime geliriz, ideolojiktir. İçi doldurulamaz, içi doldurulabilir şeyler açısından "culuk" anlam ifade eder, ama salt subjektif, muğlak yakıştırmaların culuğu anlam taşımaz -inanç hariç!, inançlar tam da böyle anlam kazanır-, ama kişi kendisine dilediğini yakıştırabilir ve kişiyi bağlar-öğretisi de yolu da olmaz-

Ortaçağda yaşasaydın dünyanın düz olduğunu savunurdun. Çünkü sen doğrucusun... Galileo'yu hapsedenler de sapına kadar doğrucu idi, bir yoldan gitmek, ama doğru olduğunu iddia eden yoldan gitmek gibi bir saplantısı vardı. Göbeğiniz, Galileo ile birlikte mi kesildi?. sen doğrucusun, Tanrı dünya düz demiş ise bu doğrudur, çünkü tanrı'dan daha iyisini bilecek değilsin. Hasılı o zamanın doğrusu düz, yanlışı ise yuvarlaktır. Gerçek ise daha başkadır, neye inandığının ve kendine neyi yakıştırdığının zerre belirleyiciliği olmaz.

Şimdi musluk suyu kaç derecede kaynar? Deniz suyu kaç derecede, sence hangisi doğrudur? peki deniz seviyesindeki bir saf su, kaç derecede, 3.000 metre yükseklikte bir dağın zirvesinde kaç derecede kaynar? Gerçekçi olmak açısında -bir kimliklendirme söylemi olarak kullanılmadığı sürece- çok derin bir sorun olmasa da, doğruculuk gibi bir iddiası yoktur, gerçek ne ise kabul odur. Tüm bu "çilikler, culuklar" ideolojiktir ve bilginin nesnesi değillerdir. Doğru-yanlış mefhumu ise yorum sonrası zeminde açığa çıkar ve bu da yine koşullara göre değişir. Orada kimin doğru olduğu değil, neyin nasıl doğrulandığı önemlidir ve burada doğrulamak-yanlışlamak yöntem olarak anlam kazanır, ideolojik bir taraf belirtimi amacı taşımaz.

Ben hayatım boyunca hiç kimseye gerçekçi ol, doğrucu ol ona göre değerlendir demedim, demem de, söylediğim şey basit ve yeterlidir "dürüst ol"...

Sonuç itibariyle başa geldik, doğruculuğun ideolojik-siyasi, kendine dilediğin yakıştırmayı yapabilirsin, şu anda bu başlıkta yaptığım vakit kaybı. paşa gönlün bilir, dilediğin gibi inanabilirsin, buradan bir şey çıkmaz.

[Velhelebe]

Yazar örneği vermiştim. Sana göre yazarlık da içi boş subjektif bir kimliklendirmedir ve ideolojiktir. Önemli olan yazıyı yazma sürecidir ve koşullara göre değişir.

Öncelikle ideolojikten kastın ne? Mesela ortaçağda dünya düzdür bu doğrudur diyen kişi kendi ideolojisini doğru çıkarmak için mi doğruculuğu kullanıyor? Bunu mu kastediyorsun? Yani adam kendini haklı çıkarmak için kullanabilir mi demek istiyorsun?


Filozof için de demişsin ki bilginin peşinden koşan değil edinmeye çalışan. Ha edinmek ha bilginin kendisi. Ne önemi var ki? Philo sophia bilgelik sevgisi demek. Yani bilgiyi seviyorum, peşinden koşuyorum gibi anlamlara geliyor. Ha bilgi değil bilgi elde etme süreci diye ayrım yapmanın anlamı ne?


Bilge hiçbir şeyin peşinden koşmaz demişsin. Lao Tzu gibi mi? O da bir nevi hareketsizliği ve durağanlığa ulaşmaktan söz ediyor. Tabi bildiğimiz anlamda durağanlık değil. Yani zıtlık olayı mı? Yani hiçbir şey yapmayarak bir şeyler yapmak gibi. Yani peşinden koşmadan halletmek ya da işe gitmeden işi bilmek vs. Lao tzu diyor ki bilge kişi bilge ne bilmez, erkek ne dişi ne bilmez falan diyordu. Yani bilmeden bilmek heralde, böyle paradoksal.